Sinh ra từ làng

Mải đi chơi mãi đến muộn tôi mới về quê ngoại đón mẹ ra thành phố. Nhưng dù có muộn tôi vẫn phải chạy ù sang nhà mợ Mai. Người mợ mà tôi hết sức quý mến. Nhà mợ ở rìa làng hướng thẳng ra phía bờ sông Hóa quanh năm lộng gió. Quanh nhà cây cối luôn xanh tươi, trong chuồng bao giờ cũng nhí nhéo tiếng lợn, tiếng gà.
Cái ao rất to và rộng có nuôi cá và cả ba ba, ao có cửa cống thông ra với con cừ trước nhà nên nước rất trong và sạch. Ngôi nhà hai tầng xinh xắn, có cái sân gạch màu đỏ rất rộng. Cái bờ ao kiểu ngày xưa có ba bậc lên xuống. Hàng cau chạy ven bờ ao như hàng tiêu binh xếp thẳng hàng. Phía xa hơn nữa là đám cây leo vảy ốc bám dọc tường bao. Khung cảnh thật đẹp và yên bình.
Cạnh gốc sung bên bờ ao là mấy chum rượu nếp của cậu Quản chôn bán âm bán dương, chung quanh chum rượu là đám lá lốt lá to như bàn tay người lớn, xanh um. Cái giống lá lốt giữ ẩm và giữ nhiệt độ ổn định làm cho mấy chum rượu nếp cái hoa vàng ủ men ta. Được chưng nấu bằng ba ba nồi đồng, chít đất sét của cậu. Chỉ mở nắp thôi đã thơm ngào ngạt . uống vào ngọt giọng say cứ lịm đi. Nhưng ngủ dậy thì người khoan khoái, máu huyết lưu thông, nhẹ nhõm hết cả người. Tôi sang hay vào tầm chiều muộn. Cậu Quản hay ngồi hút thuốc ở cái phản dưới bóng cây vú sữa, còn mợ Mai đang lúi húi trong bếp chuẩn bị bữa chiều. Tôi sang chơi cả cậu và mợ đều cười cười, hỏi thăm rất nhẹ nhàng chứ không vồn vã sởi lởi. Nhưng nếu có thời gian là hai cậu cháu chỉ ngồi trò chuyện một tí là đồ ăn. Mợ Mai làm nhanh lắm. Chỉ thấy quác một tiếng nhỏ là một tí đã có đĩa lòng mề gà xào nóng hổi với đĩa rau thơm. Còn tí nữa là có gà luộc chín tới với canh mướp với cá rán ăn ngay. Nhưng chả phải được ăn ngon mà tôi thích sang nhà mợ. Mà đơn giản sang nhà mợ cho tôi cảm giác rất thoải mái. Tôi không phải khách sáo. Nếu mệt có thể leo tót lên giường ngủ. Không tự bật ti vi lên xem. Hay mượn quần áo của cậu mặc cho thoải mái. Nếu có ngủ thì đến bữa cậu mợ mới gọi dậy. Cậu mợ luôn coi tôi như đứa con ở xa. Không màu mè khách sáo mà luôn để tôi được tự do. Còn tôi quý mợ. Quý người đàn bà có khuôn mặt tròn đầy phúc hậu. Một người mà cho đến bây giờ tôi chưa thấy làm hay nói một điều gì đó không tốt. Mà luôn luôn chỉ có phúc hậu và luôn vì mọi người. Từ khuôn mặt đã toát lên vẻ hiền lành, chân chất. Mợ có hàm răng rất đẹp nên nụ cười rất tươi, gần sáu mươi nhưng mợ rất khỏe mạnh, nhanh nhẹn. Da cứ nâu bóng lên. Bắp chân, bắp tay còn săn chắn như thanh niên. Chả riêng tôi mà cả làng chả ai không quý mợ. Kể cả những người ghen ghét cũng khó mà nói xấu được mợ. Vì có nói sẽ bị người khác phản bác ngay. Riêng việc mợ chăm sóc mẹ chồng thôi đã là một tấm gương mà nhà nào có việc cũng lôi ra để so sánh, để làm tấm gương rồi.
Tôi có lối suy nghĩ khá hiện đại. Không hề cổ vũ việc người phụ nữ không sống cho mình mà luôn chỉ hy sinh vì người thân và người khác. Nhưng tôi thấy việc mợ chăm sóc mẹ chồng bao nhiêu năm mà vẫn coi như một việc nhẹ nhàng . Không một lời kêu ca phàn nàn thì chỉ có thể là việc làm xuất phát từ tâm, và mợ hoàn toàn tự nguyện và vui vẻ với công việc ấy. Bà mẹ chú Quản ngày còn khỏe nhanh nhẹ, tháo vát lắm. Đến lúc về già bà không đổ bệnh nhưng cứ yếu bệt đi. Rồi không đi lại được nữa. Dần dần thì việc vệ sinh ăn uống đều phải nhờ vào bàn tay của mợ. Cậu Quản chả phải có một mình. Đông anh em nữa là khác. Nhưng từ khi bà cụ ốm thì mọi người có đủ các lý do rất hợp tình, hợp lý để không phải chăm sóc cụ. Và chỉ có mợ Mai là không trình bày gì. Chỉ nói các cô, các bác như vậy thì để bà về với nhà tôi. Anh em nhà cậu Quản có người xì xào.
- Sĩ diện. Xem được bao lâu . rồi lại quay vòng nuôi bà thôi.
Vốn dĩ khi còn khỏe cụ ở với ông anh cả nhà cậu Quản. Cơ ngơi của hai cụ để lại là ở nhà bác cả. Nhưng vợ bác cả thì ghê gớm lắm. cụ ông thì mất lâu rồi. Khi cụ bà còn khỏe còn trông nom nhà cửa, còn nhí nhách bán hàng, với nhiều vốn riêng, vốn tây, với lộc lá con cháu thăm hỏi thì bác giữ chặt. Đến lúc bà ốm nằm ra thì họp bàn phân công chăm nuôi ngay. Cô em gái cậu Quản. Học hành chữ nghĩa đầy mình. Nhà to ở thành phố thì chỉ giỏi ngậm miệng ăn tiền. Phân công một tí là .
- Em là phận gái, lấy chồng theo chồng rồi . Khó cho em lắm.
Luôn mồm khó cho em lắm. nên ở làng có người gọi cô là cô. Khó cho em lắm. Đúng là chữ nghĩa giúp người ta thành đạt và kiếm được tiền. Nhưng chữ nghĩa chả làm con người ta tử tế và nhân hậu lên được. Họp bàn phân công quanh vòng chăm bà cụ như thế. Nhưng về với nhà mợ Mai. Bà cụ như khỏe hẳn ra lại nhúc nhắc đi lại được thời gian. Rồi đến hạn mà cậu mợ không nói năng gì đến việc chuyển bà cụ đi nhà khác. Anh chị em nhà cậu thấy thế cũng im lặng luôn . Ngậm miệng ăn tiền. Dần dà việc bà cụ ở lại và cậu mợ chăm sóc thành việc đương nhiên. Mợ Mai là con dâu lại phải làm cả việc vườn, việc đồng nhưng vẫn chăm lo bà cụ. Ngày đủ ba bữa, quần áo giường chiếu giữ rất vệ sinh. Ấy thế mà cô con gái bác sĩ về mua được cho cụ hộp sữa, hay ít quà bánh thì cứ phải gào lên như con gà mái nhảy ổ. Rồi hay phàn nàn nào để màn giường bà hôi quá. Hay cái phòng này muỗi dễ bay vào đốt cụ. Đợt mợ Mai lên thăm đứa con gái sinh con một tuần. Bà con gái về chăm bà được mấy hôm thì thiếu nước chạy mất dép. Giường chiếu chăn màn để khai mù lên. Cho ăn thì vương vãi nhoe nhoét. Có thế nên khi mợ Mai về. Cô gái bàn giao bà cụ ngay. Và cũng biết nói.
- Bác Mai chăm bà vất vả thật em có mấy ngày mà tướp bơ ra rồi.
Mợ Mai chỉ cười.
- Là do tôi quen nết của bà thôi.
Bà cụ cứ như ngọn đèn leo lét mà nằm mãi đến mấy năm trời. Mợ vẫn âm thầm chăm sóc một cách tận tình. Người không biết không bao giờ nghĩ đấy là con dâu chăm mẹ chồng. Mợ thì nghĩ đơn giản lắm.
Mẹ ốm đau thì con cái phải chăm sóc thôi. Chứ còn để tránh né thì sẽ có đến hàng tỷ cái lý do mà cái nào thì cũng hợp lý hết. Chỉ có mỗi cái tình là không hợp lý thôi.
Bà cụ quen với thời khóa biểu của mợ Mai. Chỉ nghe tiếng chân tiếng hỏi thăm là biết đến giờ ăn hay đến giờ vệ sinh. Hơn bốn năm trời mãi đợt rét vừa rồi cụ mới đi thọ gần trăm tuổi. Ngày cụ mất mợ Mai chả lăn lộn khóc lóc. Mà ngược xuôi lo đám tang.Chả một câu kể lể. Chỉ bảo thôi mẹ về với tiên tổ về với ông cũng là đến lúc rồi. Làm mọi người khen mợ mà không dám nói trước mặt mợ luôn.
Tối ấy về muộn tôi chả kịp nói chuyện nhiều. Vậy mà mợ vẫn kịp ra vườn cắt một túi to rau sạch. Dúi vào tay tôi. Chỉ dặn có hai câu.
- Ra cho vào tủ lạnh nhé. Tối nhập nhoạng đi cẩn thận.
Rồi cậu mợ thủng thẳng quay vào nhà cũng chả tiễn ra đến cổng. Mà sao làm tôi cứ tần ngần đứng mãi ở giữa sân. Đến lúc cậu ngồi lại vào cái phản phẩy tay.
- Đi đi. Đi không muộn
Tôi mới xách túi rau đi tắt qua lối bờ rào, đi ra chỗ đỗ xe.

Chiều ngày nghỉ. Mưa xuân giăng bụi bay bay làm đất trời cứ mờ mờ ảo ảo, nồng nồng, hăng hăng. Nóng không ra mà lạnh cũng chả tới. Nó ngồi một mình trong quán cà fe. Tiếng nhạc ghita vô thường nhè nhẹ. Tách latte nóng bốc khói. Tay lướt nhẹ trên chiếc điện thoại. Nó lầm bầm cáu với lũ bạn bè, tự dưng như đàn cá lặn đâu mất sạch để mặc nó với một chiều xuân mưa bụi buồn đến lênh láng cả chiều. Nó mở hộp cắt một điếu xì gà Cohiba gí khò nung đỏ. Rồi thong thả kéo cho khói mù lên. Khói thuốc làm thần kinh nó dịu hẳn xuống. Lầm bầm chán nó chuyển bấm sang lướt tin tức. Nó chợt ngồi nhỏm dậy. Một giương mặt ngày nào đang xuất hiện trực tiếp trong một sự kiện văn hoá ở một vùng miền núi xa tít. Đúng là công nghệ thời 4.0 . Chỉ vài thao tác nó đã có thông tin về thời gian, địa điểm của gương mặt thân quen ngày cũ . Nó nhập địa điểm vào điều hướng. 287 km. Thời gian dự kiến 5 giờ 42 phút. Nó nhẩm tính đi hai tuyến cao tốc rồi vòng sang sẽ xa thêm tầm ba chục cây nhưng chắc chỉ bốn giờ là kịp. Nó cắt điếu thuốc hút dở. Vội vàng thanh toán và nhảy thẳng lên xe.
Mưa bụi bám mờ gương xe nó phải để gạt nước chạy chế độ nhanh như lúc mưa to. Từng cái gạt như đưa nó ngược thời gian và kỉ niệm với người cũ .
Ngày ấy nó còn trẻ lắm và người ấy cũng thế bằng tuổi nhau. Quen nhau trong lớp ôn thi. Ngồi cạnh nhau người ấy thì xinh xắn hát hay, còn nó thì tất cả các đề trong lớp ôn nó làm nhanh vèo vèo. Có lúc còn nhanh hơn cả thầy. Nó giải đáp tất cả các câu hỏi và thắc mắc của người ấy. Làm bài xong là nó lăn ra ngủ. Nó biết người ấy sẽ lấy sách làm quạt, quạt cho nó ngủ. Vì ôn thi vào dịp tháng bảy trời oi nóng lắm. Ôn thi xong lúc về là nó rủ người ấy đi uống nước mía. Ăn kem vô tư trêu nhau như bạn. Chiều nào nghỉ sớm nó chở hẳn người ấy lang thang trên những cung đường đẹp như tranh. Việt nam hồi những năm chín năm, chín sáu. Đi chiếc đờ rim lùn của Thái cũng đã là ghê gớm lắm. Anh trai nó đi tàu vốt cô. Xe máy để nhà thế là thằng em tha hồ mà thể hiện.
Thân thiết với nhau và khi thi may sao người ấy cũng đỗ. Còn nó thì đương nhiên đủ điểm ăn học bổng loại cao. Cứ thân cứ gắn bó như thế nhưng hình như con gái lớn sớm hơn con trai. Nó vẫn vô tư nhiệt tình nhưng chẳng bao giờ nói một câu gì về chuyện tình cảm. Dù người ấy có lúc chọc tức nó, khi nhận hoa hay quà từ người trai khác. Vì người ấy là cây văn nghệ ở trường. Nhiệt tình tham gia các hoạt động ngoại khoá và văn nghệ. Nhiều người nghĩ nó và người ấy là một cặp. Có lần đi ăn ốc buổi tối ở bờ hồ. Lúc đó trời đã trở lạnh. Người ấy kêu lạnh nó cởi bung Áo khoác của nó, choàng lên vai người ấy. Nó biết hơi ấm từ chiếc Áo của nó đang mặc như truyền cả vào người vừa được mặc.
Lúc đưa nhau về qua cầu thang dẫn lên ký túc xá. Nó thân mật choàng vai. Làm người ấy giật mình hơi run lên. Rồi bất ngờ ôm ghì lấy nó. Hôn túi bụi lên má lên mặt nó. Khổ. Thằng bé chưa va vấp với gái bao giờ. Lại đẩy ra làm người ấy cúi mặt xấu hổ. Rồi tránh mặt nhau đến cả tuần. Gặp lại nhau cả hai đều sượng sượng nhưng rồi cảm giác ấy cũng qua. Lại dẫn nhau đi chơi. Lại lúc về qua cầu thang dấm dúi hôn nhau. Nhưng nó vẫn chẳng nói với người ấy một lời yêu. Chỉ là trêu đùa như bạn bè ấy. Mà người ấy thì rất nhiều người theo đuổi. Nó cũng chả ghen tức gì. Thật không thể định nghĩa được tình cảm của nó và người ấy là gì nữa. Ở phía nó thôi còn người ấy chắc chắn là yêu nó rồi. Chăm lo cho nó từng tí một. Khó chịu ra mặt khi thấy nó tung tăng, xí xớn với người khác. Mặt người ấy luôn sáng bừng và tươi tắn khi nó đệm đàn cho hát. Dù nó mới chơi ghita cũng chưa thạo lắm. Chỉ chơi được vài bài. Hết cả hai năm đầu vẫn cứ dùng dằng như thế. Sinh nhật người ấy nó mang máy ảnh đến chụp. Nhưng một tối khi nó đến chơi nó định sẽ nói lời yêu trong tối đó. Thì nó vô tình nghe tiếng người ấy cãi nhau với bạn cùng phòng. Nghe những lời ấy tự dưng. Nó chợt thấy vỡ vụn dự định và lặng lẽ quay về. Và cũng lặng lẽ rời xa dù mọi nỗ lực kết nối của người ấy. Rồi đột ngột người ấy nghỉ học chuyển sang đoàn văn công quân đội. Và cách xa nhau từ ấy. Đến cái thời mạng xã hội phát triển nó và người ấy mới gặp lại nhau trên face. Cũng chỉ vài câu thăm hỏi xã giao. Vậy mà chiều nay nó lại lái xe mấy trăm cây số lên tìm gặp. Nó thấy áy náy nó còn như còn nợ một lời xin lỗi. Gần mười giờ nó mới lên đến nơi. Buổi diễn cũng vừa xong. Nó đợi sau cánh gà gọi tên. Người ấy mặt khá bình thản và đi dạo cùng nó ở một vùng quê còn hồn quê đẫm lắm. Tiếng côn trùng rỉ rả, lũy tre mờ lẫn trong sương hay mưa bụi. Đêm quê ở đây tĩnh mịch, yên ả và sạch sẽ, nghe rõ cả tiếng gió lay nhẹ làm rụng những giọt mưa xuân đọng trên lá tre, lá nứa. Ở đây vẫn còn đường đất lầy lội, dính bước chân như níu lại. Bao nhiêu năm gặp lại hỏi thăm nhau những câu cộc ngắn vì cả hai đều cố kìm nén.
- Hồi này thế nào? Cuộc sống ra sao.
- À. Thì cơm ăn ba bữa quần Áo mặc cả ngày.
- Gia đình con cái sao?
- À. Đứa gái lớn lớp 10 , còn hai đứa nhỏ con trai thì đang lớp 3.
- Ông xã làm gì?
- Đùa nhau à? Tập một giải tán rồi. Còn tập hai đang tạm thời ly thân. Đời hài phết.
Lặng đi một lúc. Nó cất giọng.
- Ngày ấy…
Người ấy quay mặt sang. Đanh lại.
- Đừng nói và đừng nhắc. Trong những sự khốn nạn của đàn ông. Yêu đểu là sự khốn nạn nhất. Không yêu người ta thì đừng quan tâm đừng thể hiện. Để khi đàn bà đã yêu rồi mà lại coi như không mà rời xa. Thì người ta sẽ tột cùng đau khổ. Và bất cần đời luôn.
- Mình… mình..
Nó lắp bắp. Người ấy lại cười khẩy.
- Ấy là nói thế. Chứ chuyện cũ qua rồi. Nhắc lại làm gì. Có điều nếu yêu thương thì phải thật lòng. Đừng đem tình cảm của phụ nữ ra làm trò đùa.
- Mình… thật.. Ra là. Mình… .
- Khó nói lắm hả. Hay là xin lỗi. Không sao đâu. Cũng chưa có gì sâu nặng mà. Muộn rồi về đi. Ngủ ở phòng mình. Mình sang ngủ với đứa em.
Nó quay nhìn sang. Khuôn mặt vẫn đẹp nhưng đã nhuốm màu thời gian, cố giấu cảm xúc bằng vẻ tưng tửng bất cần.
- Ngày ấy. Chờ đợi mãi vẫn không có một câu nói. Và sau đó là sự biến mất lặng lẽ. Đau khổ lắm. Khi đã trọn lòng yêu. Nên bỏ không học tiếp chuyển sang học nhạc và theo đoàn. Lấy lời ca tiếng hát làm tâm sự. Vẫn biết là đang sống tốt. Nhưng việc tìm gặp thì cũng chả bất ngờ.
Nó cứ lúng túng, bối rối muốn chìa tay ra bắt hay nắm bàn tay người cũ một thời. Thì hình như có cơn gió rung mạnh nước mưa ào xuống lạnh ngắt.
- Dậy dậy ngay. Xe chở cám gà đến rồi kìa. Dậy ra vác ngay vào kho. Ngủ trương ngủ nứt thế à. Dậy.
Cái chăn bị kéo phăng ra. Và giọng quát the thé như xé vải. Nó dụi dụi mắt. Ô hoá ra. Nó vừa mơ.

- Hớ hớ hớ. Đi chơi chuyến này thật là sướng. Đồ ăn ngon thôi rồi. Đây có có quà cho em đây. Không khí trong lành thật là sướng cái thằng người.
Chị Bảo mồm mép luyến thoắng, tay lôi mấy món quà vặt ra cho tôi. Ra vẻ phấn khởi, hồ hởi lắm. Nhưng nước da xám xịt, đôi mắt quầng thâm, dáng vẻ mệt mỏi. Đã tố cáo sự thật chẳng phải là như vậy, mà sự thật là người bàn bà này đang rất căng thẳng và kiệt lực. Chị đang cố gồng lên, ra vẻ mạnh mẽ và thể hiện ta đang rất ổn, rất sung sướng, rất vui vẻ và thoả mãn. Chứ thật ra nếu đi du lịch và thực sự vui vẻ chả thể nào trông người nhợt nhạt như chết trôi, thần sắc thì ảm đảm như thế.
Chị Bảo là một người đàn bà có thể nói là kỳ lạ. Chị gái phố gốc con nhà có điều kiện. Nhưng gần hết đời chưa bao giờ thấy chị ăn diện đồ đẹp. Son phấn thì quen biết chị đã mấy chục năm hình như tôi nhớ có đến một hai lần chị dùng mỹ phẩm. Quần Áo chị mặc chuyên một màu tôi tối, xam xám nhìn chả biết cũ hay mới. Tóc cắt ngắn, da hổ giun, bụng to, chân ngắn. Nhưng mặt mũi thì không đến nỗi nào. Vậy mà thi thoảng bị chồng chê là như con cá cóc. Càng vần bụng nó to phồng ra như con cá cóc. Mà lại nói về chồng chị. Một ông cán bộ rõ là có chức, có quyền. Ra xã hội không đến nỗi. Tốt bụng, xởi lởi vậy mà bị chị vợ khiển như rô bốt. Thụ động đến ngờ nghệch. Tội nghiệp đến đáng thương hại. Mọi việc lớn nhỏ đều do chị quyết định. Anh chồng cứ lùi mãi, lùi mãi. Như thể con giun xéo lắm cũng quằn, con người xéo lắm cũng thành con giun. Và anh đã thành con giun đúng nghĩa. Cam chịu và hèn yếu. Vì nếu chị cư xử đúng thì không sao nhưng nhiều việc chị làm theo ý mình. Coi mình như chúa tể. Y như một dạng tự kỷ ám thị nghĩ mọi quyết định của mình là đúng đắn.
Làm ăn thì chị giỏi giang không chê bai chị về lĩnh vực này được. Tháo vát buôn bán. Gây dựng lên cơ nghiệp có mấy nhà mặt đường, hàng dãy nhà trọ cho thuê. Mở siêu thị mini. Nhà lầu xe hơi một tay chị gây dựng lên. Nhưng thực chất chị là người cô độc. Mọi người đều không muốn gần chị. Nhất là gia đình chồng. Vì ở gần là nghe chị chê chồng, chửi con. Và trong mắt chị chả có gì ngoài tiền. Người ta qua lại với nhà chị chẳng qua vì anh chồng có giúp đỡ được nhiều người. Chứ chị thì người ta né. Chả ai đeo mãi được cái mặt nạ cả đời. Sẽ có lúc nó rụng xuống. Sự thoáng và có vẻ chơi đẹp của chị bao giờ cũng có sự toan tính hơn thiệt. Đúng kiểu giàu trọng, khó khinh. Còn với người khó khăn thực sự. Chị chả thèm để tâm. Đến em ruột chị cơ nhỡ phải đi tù. Khó khăn nhờ đến chị. Chị lạnh lùng trả lời.
- Tôi không quen, nhầm máy rồi. Lần sau đừng gọi nữa.
Chị tự hào vì có thể lạnh lùng đến vô cảm với cả người thân của mình. Mở miệng là câu. Ngu thì chết. Chưa đi nước ngoài bao giờ. Nhưng trong mắt chị nước ngoài là thiên đường, là văn minh. Còn ở Việt Nam mọi thứ đều là mạt hạng và bẩn thỉu. Chị hãnh tiến và tự hào với việc đẩy cả mấy đứa con ra nước ngoài, không cần biết chúng nó có đồng ý hay có thích hay không?Chị luôn mồm ca ngợi cuộc sống bên ấy. Cho đến khi thằng con lớn của chị nó muốn lấy vợ.
Thì chỉ vì mấy bà bạn cùng hội buôn bán kê kích nói xấu cô con dâu tương lai. Làm chị nhất định không đồng ý. Tìm đủ lý do để chê bai, nhục mạ, ngăn cản. Gia đình họp lên họp xuống bàn bạc cuối cùng vẫn không thuyết phục được chị. Và chị lấy làm vẻ vang lắm khi thắng cả những phân tích, đề xuất của cả mọi người. Mở mồm là chị chê người khác ngu đần. Chỉ có mình là người thông minh sáng láng. Dịp Tết căn nhà to lớn của chị mà vắng hoe. Có ai bắt buộc đến chúc Tết. Họ chỉ ghé qua chiếu lệ rồi vội vã đi ngay. Trong nhà còn truyền tai nhau. Đừng dây với hủi. Chị thành người cô độc giữa những người thân. Và chỉ biết hành hạ anh chồng tội nghiệp. Vì theo ý chị phải nghỉ hưu sớm để về phục vụ chị. Con chị thuyết phục mãi không được. Nó tự ý nó làm. Tự cưới hỏi mà không cần bố mẹ. Chị như phát điên, phát ngộ. Gào thét chửi bới rồi than trời vạch đất. Nhưng mọi người đều tránh xa. Chả ai góp ý hay an ủi động Viên. Mồm nói coi nó như chết rồi. Nhưng chắc chị đau lắm. Luôn miệng chửi rủa nó phản bội chị. Rồi than thân trách phận. Là cả đời làm lụng gây dựng cuộc sống cho chồng con mà bị phản bội. Thật ra không ai phản bội chị. Mà chính chị phản bội lại sự rộng lượng, bao dung của người mẹ. Phản bội lại quyền tự do của các con mình. Ngày vợ thằng cu đẻ. Chị coi như không biết. Đặt tua bay tít vào Đà Lạt chơi. Đăng ảnh lên facebook . Tỏ rõ cái sự ta không cần, không quan tâm.
Nhưng nhìn vào thần thái. Người ta biết chị đang đau. Nỗi đau của sự cô độc.

Làng tôi giống như bao cái làng ở đồng bằng Bắc Bộ, nằm gần bến sông, có lũy tre xanh bình yên rì rào theo bao mùa năm tháng. Có dòng sông phù sa đỏ nặng,lững lờ trôi êm bên lở bên bồi. Với bờ bãi quanh năm xanh mướt ngô, khoai, xanh cả con kênh với bờ cỏ mịn mềm như nhung. Bờ đê vẫn lộng gió khi chiều về, hoa cỏ may vẫn vương theo bước chân người. Có cả loại cỏ thơm ngọt như mùi mật, cả những loài hoa dại mà màu sắc rất xinh tươi, thơm dìu dịu vào những sớm tinh sương trên đường đi học. Vậy mà sau cái màu xanh bình yên ấy là biết bao mảnh đời, biết bao số phận con người, biết bao nụ cười và biết bao giọt nước mắt.
Làng như một cái xã hội thu nhỏ, như một tổ chức thu nhỏ với đủ thành phần cơ cấu có mô típ giống nhau. Kì lạ ở chỗ hầu như làng nào cũng cơ cấu giống như làng nào. Có bà BBC là chuyên “ buôn bán chuyện”, chưa đặt mông đã đặt mồm. Chuyện trong làng từ chuyện mèo nhà ông cả Bách đi kiết, đến chuyện cu Toa tối nào cũng đến nhà cô Hẹn thậm thụt .Bà đều biết và đi báo khắp nơi như mõ làng. Có những anh cơ mưu quyền biến, chỉ chực ăn không của người. Có những người ‘miệng nam vô bụng một bồ dao găm’. Nhưng phần đông là những người chân chất và lương thiện. Có cả những tấm lòng vàng trong những con người bình dị. Suốt ngày chân lấm tay bùn. Mà tâm hồn thì sạch sẽ, trong sáng, lương thiện và tốt bụng. Làng cũng có những anh càn quấy cờ bạc rượu chè. Bắt gà, trộm chó. Cũng có những tay anh hùng nhưng nham hiểm. Bề ngoài thơn thớt nói cười, mà trong nham hiểm giết người không dao. Có khi cái sự đời nó phải như thế, mới thành được một cái làng hoàn chỉnh và đúng nghĩa về sơ đồ và cơ cấu tổ chức. Có cả những người đàn bà lỡ dở và những anh gần giống Chí Phèo . Để như trời xui đất khiến làm sao cứ đẩy họ xô vào nhau. Để thành những đốm sáng trong cuộc sống, gần như là quanh năm tối tăm của họ.
Anh Sận tôi gọi là anh thôi. Còn cả làng toàn gọi là cu Sận chả biết từ đâu theo đội thuyền vôi đến bến rồi ở lại luôn làng tôi. Tá túc ở lều ông Nhịn kéo vó bè đầu cống. Ông Nhịn một sáng mùa đông chèo thuyền ra nhấc giỏ vó. Không biết sao ngã lộn xuống sông rồi bị cảm nặng không dậy được nữa. Người ta bảo ông bắt nhiều chim, chuột, cá tôm nhiều quá, nên giờ ma cá với ma chim nó hãm lại ông. Cái lều vó bè như bỏ hoang cho đến khi Anh Sận đến xin ở nhờ. Cái lều mới ấm cúng lại. Anh Sận người đen bóng, không to cao nhưng bắp chân bắp tay cuồn cuộn. Mặt thì xấu một bên mặt xụp hẳn xuống như bị chột, lại còn toàn mụn, tóc đúng như rễ tre cứng và dựng đứng. Lại còn suốt ngày bắt cáu hay phù sa. Anh cứ để nguyên như thế thì đỡ xấu, chứ lại hềnh hệch cười để hở hàm răng vàng ởn,lởm chởm vệt đen ám của khói thuốc lào, thì còn xấu hơn cả bọn Orc trong phim Chúa tể những chiếc nhẫn. Trông thế thôi nhưng hiền lành chịu khó chả làm hại ai. Ai thuê gì cũng làm, trả bao nhiêu hay cái gì cũng được. ăn cơm một niêu, uống nước một lọ. Quanh năm kệ nắng mưa gió rét độc một bộ đồ thâm dày cộp, mùa rét da anh Sận cứ mốc trắng lên đánh vảy thế mà ai thuê mướn gì vẫn cứ hùng hục làm để kiếm bữa cơm rượu. Anh Sận làm được đủ thứ việc nhưng có hai việc mà tôi thấy ấn tượng nhất là việc anh lấy bùn và trèo tỉa cành cây. Anh lấy bùn thì tài lắm. Nhà nào có ao to rộng, nhưng sau nhiều cơn mưa đất cát trôi bồi xuống làm nông ao nuôi cá sẽ chậm lớn, thì nhờ anh lấy bùn. Nên nhiều người gọi anh là S ận bùn. Bùn ao lấy lên đem đổ ụp vào gốc chuối hay gốc táo thì cây cứ lên vùn vụt. Nhất là nhà nào ao lại thông thủy với kênh, màu mỡ phù sa sẽ bồi lắng lại thành bùn. Anh Sận lấy bùn bằng hai cái xảo giống như phần bầu của cái giầu dây nhưng được thiết kế để thoát nước ra. Anh cứ quảy gánh hai cái xảo ra giữa ao, lặn cái chọp một cái, thở phì một cái vọt bong bóng nước ra. Rồi lừ lừ rẽ nước gánh lên bờ. Cái xảo được tạo độ dốc thoát nước nên bước lên để bờ là xảo róc nước. Chỉ còn lại phần bùn quánh đen vuông vắn như miếng thạch găng. Cứ phì phóp ngâm lặn như thế từ sáng đến chiều là bùn phủ ngập các gốc chuối, gốc táo, nước ao thì ngàu đục lên mực nước rút hẳn xuống. Anh làm khoẻ như con ngựa hoang. Chủ nhà đã làm sẵn mâm cơm và cút rượu trắng. Anh chỉ rửa tay chân qua loa kệ cho còn nguyên mùi bùn và bùn còn dính các kẽ chân tay. Lừ lừ ngồi ăn cơm, uống rượu chả bao giờ mặc cả tiền công. Tiền cũng được, đùm gạo cũng được, bộ quần Áo cũ cũng được. Cứ để ở cạnh mâm ấy. Ăn xong anh ngất ngưởng vơ lấy ra về. Còn việc nữa là nhà nào trồng nhiều xoan và bạch đàn muốn cây lên thẳng và to, để làm kèo cột thì phải tỉa cành. Vừa làm củi đun vừa để bớt nhánh tập trung nuôi thân chính. Lúc này thì anh lại như một con vượn. Dắt con dao vào hông anh thoăn thoắt trèo cây, tỉa cành, cành lá cứ rụng xuống rào rào. Đặc biệt anh chuyền cây từ cây này sang cây kia như khỉ. Không tụt xuống đất rồi mới leo sang cây khác. Anh cứ leo lên đến ngọn dập dình cho ngọn cây ngả về cây kế tiếp, thuận đà là nhảy tót sang. Có lúc mượn lực của cành cây, có lúc mượn lực của gió. Con dao trong tay anh cứ vung lên đều và chắc ngọt. Cành lá cứ răng rắc, rào rào rụng xuống. Anh thế nhưng chả làm gì ai bao giờ. Chỉ hềnh hệch cười. Ít việc thì ra bãi bê vôi thuê. Hay kéo vó bè đổi gạo và rượu.
Chị Xan thì là người đàn bà quá lứa. Mà chắc là ế hẳn vì chị xấu lại hơi dơ dở người. Trông mặt chị cứ vêu vêu như mặt con chó phốc. Mắt lồi ra , da xám xịt, hàm răng vổ chìa ra lại to như bàn cuốc, chân còn có tật đi kiểu chân vẽ chân xoá. Chị là con út ông khán Thệ, nhà ông khán thì toàn người thông minh nhanh nhẹn thế nào lại lòi ra chị ngơ ngẩn thế. Họ coi chị như nỗi nhục của nhà. Chỉ bắt quanh quẩn ở nhà chăm đàn lợn. Mà chị thì chỉ rình trong làng có ăn cưới hỏi giỗ chạp để đến ăn rình. Cứ đến ngồi đầu cổng nhìn vào đám ăn uống đến khi họ xếp cho ăn hay cầm gì cho mới thôi. Được ăn xong cũng biết vào rửa bát đĩa. Nhưng chắc chị hôi hám người ta chẳng mượn. Bảo chị toàn mùi lợn. Mà chả thế chị suốt ngày quanh quẩn ở cái chuồng lợn. Băm bèo, đun cám rửa chuồng. Cái mùi chuồng lợn nó ám cả vào người sao mà hết được. Chả bao giờ có người đàn ông nào ngó ngàng tới chị. Rượu vào họ còn xỏ xiên gán ghép chị với nhau rồi cười hô hố. Mấy ông anh trai chị sĩ diện mấy lần chị đi ăn rình là lôi về đánh rồi xích lại. Chán rồi chị vẫn đi nên họ cũng mặc kệ. Nhưng chả coi chị là người chỉ coi như con lợn to nhất trong chuồng nhà họ. Còn may có bà mẹ chị thương con. Nhất định cắt vườn dựng cho chị một gian hai chái con con để có chỗ trú ngụ. Trời xui đất khiến thế nào mà đúng hôm nhà ông khán Thệ thuê anh Sận lấy bùn. Cơm rượu xong thì trời đổ mưa trắng trời trắng đất. Anh Sận cơm rượu xong vẫn nghiêng ngả đội mưa ra về. Thế quái nào đi qua cái nhà bé tí của chị Xan lại ngã oạch nằm quay táng ra. Chị Xan chạy ra kéo anh vào nhà.
Được một thời gian thì cứ thấy anh Sận làm đâu được gì cũng cầm qua nhà chị Xan. Còn cái bụng chị Xan thì lại phồng to lên. Mấy ông anh nhà chị cay cú lắm. Chửi rủa nhiếc móc chị làm ô danh họ. Có đêm khuya mà có tiếng đấm đánh huỳnh huỵch và tiếng chị khóc rưng rức. Anh Sận lởn vởn vào nhà chị cũng bị chụp bao đánh một trận bò lê bò càng. Sau trận đòn người ta thấy anh Sận xọp hẳn đi. Rồi một hôm đi chặt cây. Anh leo lên ngọn bạch đàn cao nhất vít ngọn đánh đu nhưng lại rơi chệch ra ngoài. Người thì bảo anh cố tình nhảy ngã để chết người thì bảo hốc đẫy rượu vào nó yếu sức đi không nhảy chuyền được nữa. Người ta đưa anh lên trạm xá. Nằm được hơn tuần thì anh chết. Côi cút và buồn tẻ như cái đám tang của anh. Lèo tèo mấy người tốt bụng trong làng không kèn không trống ra đào huyệt chôn anh. Thấy bảo khi biết tin anh. Chị Xan cứ tru lên như lợn đòi ăn mà chân bị xích chặt.
Chuyện đã qua đi cũng lâu. Bây giờ thì đã khác đứa con gái của chị với anh chị lại khôn ngoan nhanh nhẹn. Nó ra ngoài làm ăn khá rồi đón chị đi nuôi. Mới đây nó về xây lại cho anh ngôi mộ to đẹp. Nó dẫn mẹ nó về. Chị Xan mặc quần Áo đẹp nhưng trông vẫn ngẩn ngơ. Nhưng đứng trước mộ anh. Không nghe tiếng nhưng người ta nhìn thấy từng dòng chảy xuống lấp lánh từ đôi mắt chị.

Đúng ra là tình yêu của em vì chị hơn tôi một giáp nhưng là con ông chú họ tôi. Có điều chị lớn hơn nhiều quá xưng anh thì ngại, gọi là chị nó cứ quen mồm đi. Nhà lại ở sát cạnh nhà nhau. Ngày ấy chị đẹp nhất làng. Chả hiểu sao chú thím tôi trông cũng làng nhàng đẻ tám người con ai cũng trông làng nhàng. Thế mà chị lại đẹp. Chị chọn hết nét đẹp của dòng họ nội và dòng họ ngoại để đắp cả vào mình. Gái quê mà da trắng như trắng gà bóc. Mũi cao như tây, mi dài và mắt trong veo. Má lúc nào cũng như mùa hanh ngồi bếp rơm thổi lửa. Cứ ửng ánh hồng mịn màng lên. Tóc đen dày và dài như cái tấm khăn nhung của bà cụ Táo . Răng trắng đều bằng chằn chặn như hàng ngô nếp. Cười một cái là sáng lấp lánh cả một khu,khoé miệng duyên duyên là. Đã thế dáng vóc lại đầy đặn, thắt đáy lưng ong, hông nở eo thon, ngực đầy căng. Thấy mọi người bảo phải vú như vú cái Hiền mới đẹp. Vú bánh dầy luôn đầy chẳng lép. Ấy là tôi nghe nói thế chứ sáu bẩy tuổi ranh, dại nghệch biết gì về giới tính. Chị người như tên hay lam hay làm. Đi gánh lúa trời nắng nóng về. Chị xắn quần để lộ bắp chân trắng mịn và gương mặt đỏ bừng lên, mồ hôi ướt cả vai Áo bết cả mái tóc vấn cao đội lệch cả nón lên và vẫn xinh đẹp.
Cả làng cả xóm nhà nào có con trai lớn là nhận chị là con dâu. Tối đến trai đến ngõ nhà chị đông lắm. Đám vào trước đội vào sau cứ hầm hè nhau. Ném cả chó, vặt trụi cả chanh non, bưởi bói của nhà chú thím. Thím có chửi chán cũng thế thôi. Thế nên là chị đi đâu chú thím cũng bắt cho tôi theo cùng. Để canh chị đấy. Có cái đuôi đi theo ai muốn tán tỉnh cũng khó. Chị có muốn hẹn hò với ai cũng khó. Có chiều chị em chở nhau xuống chợ huyện ăn kem, uống nước sâm, nước dừa có anh nào đi theo, trả tiền hay thế nào về tôi kể lại cho chú thím sạch. Dần thành quen tôi như cái đuôi của chị có tối đi chơi về muộn hai chị em ngủ chung luôn. Tôi thấy chị khêu đèn đọc thư của các anh gửi. Rồi chị cũng viết thư nữa. Nhưng trẻ con dễ ngủ. Nhìn được tí là ngủ có hôm ngủ luôn chả tâu hót được với chú thím điều gì. Chú thím canh chị ác lắm. Luôn mồm dặn. Đừng có khôn ba năm dại một giờ. Đừng có kiếm củi ba năm thiêu một giờ. Làm con gái thì phải biết giữ mình. Đừng để như cô A cô B cô C nào ấy. Ễnh bụng ra thì nhục mặt với làng nước họ hàng. Tôi lớn thêm chút nữa vẫn quấn lấy chị như hình với bóng. Nhiều anh lấy lòng tôi hay muốn tách tôi ra để tán chị nên tôi được đút lót đủ thứ. Nào kẹo lạc, kẹo dồi chó, tết thì tiền mừng tuổi, pháo tép, pháo diêm, gụ hay kèn nhựa. Cứ cho là tôi lấy thôi. Thích hay không là việc của chị. Dập dìu bao nhiêu người như thế. Nhưng chị yêu ai thì tôi biết. Chị yêu anh Viết con ông Vẽ nhà gần cống Chọi. Anh Viết chỉ là người hiền lành da đen đen duyên duyên. Ít nói hay cười nhưng cười thì tươi. Anh hay ngấm ngấm làm giúp việc đồng áng nhà chị. Như cô Tấm trong quả thị ấy. Anh vác gầu sòng đi tát nước là hay bắc gầu tát luôn ruộng nhà chị. Chị đi tát nước thì anh hay để mớ tôm rảo tằm mới đơm được chỗ chị để Áo mưa. Có lần anh chắn đường hai chị em chỉ để gửi túi bồ kết để chị gội đầu. Anh chỉ thể hiện tình yêu bằng cái nhìn đăm đắm, vời vợi khi giáp mặt chị. Tôi bắt gặp và không bao giờ quên được cái ánh mắt ấy. Nó chan chứa, nồng ấm và tha thiết lắm. Làm chị không dám nhìn lại chỉ cúi mặt mà như rịn cả mồ hôi và nóng rực cả má môi. Rồi anh chị yêu nhau lặng thầm và kín đáo lắm. Mặc cho đám ong ve vẫn ngày đêm bu quanh tán tỉnh. Khi yêu nhau người ta nghĩ ra nhiều cớ nhiều cách để gặp nhau lắm. Mà đều rất hợp lý và tình cờ. Nào cái dây giầu bị đứt. Nào cái thừng trâu bị sút. Nào chỗ nong nước bị cát bồi. Để anh có cớ để giúp để tranh thủ hẹn hò với nhau. Tối đến chị đi chơi khó lắm. Có bảo đến nhà chị Hanh. Chị Lành chơi thì cũng phải có cái đuôi là tôi đi theo. Nhưng chị chỉ đến chốc nhát thì thụt với bạn một tí là dẫn tôi ra bến sông. Gúi cho túi bỏng ngô hay cho mượn đèn pin với quyển truyện gí đèn vào mà đọc. Còn chị chạy ào ra sau bãi. Nơi mà tôi biết chắc anh Viết chờ sẵn. Có lần sáng trăng tôi nhìn rõ anh bế bổng chị lên. Rồi cuống quít vùi đầu vào mái tóc dài của chị. Tôi cứ ngồi đến khi chén hết bỏng ngô hay đọc xong truyện thì réo ầm lên để đòi về. Những đêm trăng sáng bên bến sông ánh trăng cứ chan đều lấp loáng trên mặt sóng, chan đều lên cây lá làm mọi thứ mướt mượt như ánh mỡ vàng tươi trong bát riêu cá mè nấu rau bầu . Chị thả tóc đi từ bến sông đi lên ánh trăng tưới đều lên tấm thân óng ả. Trên mái tóc dài đen mượt như khăn nhung. Gió sông thốc lên lành lạnh mà người chị nóng ấm và gương mặt sáng bừng vẻ hạnh phúc nắm lấy tay tôi vui vẻ.
- Mình về đi.
Yêu nhau như thế mà anh chị không đến được với nhau. Chỉ vì Thằng Chục. Nó là thằng chạy xe ngựa chở vật liệu xây dựng. Nó to lớn lực lưỡng như con ngựa lông tía của nó. Nó chạy xe không là cứ tế ngựa chạy lồng lên bất chấp an nguy của mọi người. Nó lưu manh, liều lĩnh, sẵn sàng đâm chém, nó đã chém người phải đi tù. Đi tù về nó lại còn hung hãn hơn. Mọi người ghét nhưng đều sợ nó. Và đau lòng thay nó lại si mê chị. Tối đến nó xách cái gậy dài ngồi ngõ nhà chị. Ai đến là nó đánh. Cũng nhiều anh đánh nhau với nó nhưng không lại. Với lại chị cũng chả yêu nên họ cũng lảng dần. Chị ghét nó nhưng nó lì mặt. Bố chị ra chửi nó ném gạch vỡ hết mái ngói. Trong người quen có anh Quyết giỏi võ trị được nó thì lại hy sinh mất rồi. Dần dà nó biết chị yêu anh Viết. Nó rình mò hai anh chị ngồi cạnh nhau. Nó bế ném cả hai xuống kênh giữa trời giá rét. Nó kiếm chuyện đánh anh Viết rách đầu phải nhập viện. Nó đe chị không yêu nó nó sẽ giết anh Viết. Trời giá lạnh nó cầm dao bắt anh Viết lội dọc bờ kênh. Để lúc lên bờ chị phải đốt nửa đống rơm để sưởi cho anh. Anh Viết đã mài dao quyết sống chết với thằng Chục. Mà chị khóc níu tay anh lại. Tôi cũng căm thằng Chục lắm. Tôi chỉ ước tôi lớn như anh Quyết để có thể đập be bét cái mặt đáng ghét của nó. Rồi một hôm chị đưa tôi lá thư bảo đi đưa cho anh Viết. Mà lúc đưa trông chị đau khổ lắm. Mắt mũi sưng hết lên, tóc tai rối bù. Không biết viết những gì mà tôi thấy anh Viết buồn lắm. Đến hàng tháng cũng không ra khỏi nhà chỉ bật những băng cát xét có những bài hát não lòng mà sau người ta gọi là nhạc vàng. Rồi người ta thấy thằng Chục đèo chị đi chơi. Thấy bảo chị sẽ cưới thằng Chục. Tôi ghét lắm. Thằng Chục xoa đầu là tôi hất tay ra. Nó cười nhăn nhở như con hà mã. Mồm toàn mùi thuốc Lào với mùi rượu phát tởm.
Không có đám cưới của chị với nó. Nhưng chị và anh Viết cũng không quay lại với nhau. Chị ra phố học may rồi lấy một anh đi tàu rồi vào luôn Sài gòn sống. Anh Viết thì như mất hồn cả mấy năm trời mãi rồi anh mới lấy vợ sinh con. Chuyển lên xóm bãi sinh sống. Im lặng như một thầy tu. Thằng Chục nó cũng không lấy được chị nhưng chắc nó đã chiếm đoạt được. Nhưng chị như vô hồn với nó nên nó chán nó buông. Rồi nó đi đánh bạc không biết bịp bợm gì đấy bị người ta đánh cho dập cả hai đùi. Sống lay lắt một thời gian rồi chết. Nhục như một con chó đói. Bớt đi được một giống hủi trong làng.
Bẵng đi bao nhiêu năm. Dịp Tết chị lại trở về. Ngoài năm mươi mà vẫn đẹp mặn mà, nền nã sang trọng và quý phái. Gặp tôi chị ôm chặt như tôi còn bé lắm. Rồi kéo tôi thì thầm.
- Anh Viết. Anh Viết giờ ở đâu sống như thế nào. Lấy cho chị xin số của anh ấy.
Rồi chị lấy cái phong bì dầy. Ấn vào tay tôi.
- Gửi cái này cho anh Viết. Nhắn là đời này kiếp này chị nợ anh ấy. Chị xin lỗi anh ấy.
Tôi kể về cuộc sống của anh Viết. Chị lúc thì cười, lúc thì nước mắt chảy dài trên khuôn mặt xinh đẹp.
Rồi chị lại ôm xiết tôi vào lòng chả chút ngượng ngùng.
- Giúp chị. Giúp chị nhé. Gửi cho anh Viết. Anh Viết ơi.

Thím này có phải viết truyện Cỗ Giỗ bên voz ko nhỉ

Ngồi một mình trong quán cà fe trong khu đô thị mới, đợi khách hàng. Tôi tình cờ nghe được câu chuyện của

Hai người phụ nữ ngồi bàn kế bên. Xin lỗi hai chị, tôi thành người đưa chuyện,nhưng xin phép được ghi lại phần nào như là một miếng ghép trong bức tranh muôn màu mang tên cuộc sống. Và biết đâu có khi lại thành một bài học cho ai đó ở cùng hoàn cảnh. Với lại hai chị nói chuyện cũng khí là vang tiếng cũng to. Thành ra tôi là người bị nghe thụ động, chả lẽ lại đeo tai phôn. Âu cũng là cái duyên . Xin phép hai bà chị nhé. Thi thoảng tôi cũng có điện thoại nên sóng của độ hóng cũng có lúc bị chập chờn. Nhưng về cơ bản tôi vẫn tổng hợp sự tình câu chuyện được.

Hai người đàn bà một to béo phốp pháp tầm ngoài năm mươi ăn mặc sang trọng. Con một người trung tuổi đẹp nền nã và có nét quý phái. Nhưng cả hai nét mặt đều đầy những ưu tư. Người đàn bà to béo giọng lo lắng:

- Cậu không liên lạc gì với chị, chỉ nhắn là em ổn mọi người không phải lo lắng gì. Chú ý chăm mẹ một thời gian nữa ổn định là em về. Không biết thế nào nữa. Điện thoại thì tắt. Mợ lên chỗ nó làm hỏi chưa?

- Lên rồi chị, thấy nhân viên bảo anh ấy nghỉ việc khá lâu rồi. Vậy mà không hề nói gì cho em. Đi như thế là gần hai tuần rồi. Chỉ bật máy nói chuyện với con xong tắt ngay. Không nói gì với em chị ạ.

- Chị biết tính nó sống rất tình cảm nhưng chuyện riêng của nó, nó toàn tự quyết định mọi người chỉ biết khi mọi việc xong xuôi. Thế nó viết đơn để lại à?

- Không chị ạ, gửi tòa giải quyết xong luôn rồi, quen biết rộng mà. Không ai kịp trở tay luôn. Mà chị thấy em hết lòng vì gia đình mà không hiểu bất mãn về cái gì nữa. em làm tất cả vì cái nhà này. Đối xử với anh em họ hàng nhà chồng em cũng hết lòng, không đến nỗi nào.

- Có ai nói mợ không tốt đâu. Nhưng có mấy lần nó tâm sự với chị. Mợ cái gì cũng chỉn chu cầu toàn và sạch sẽ quá làm nó có cảm giác ở nhà hơn ở tù. Nói gì làm gì cũng bị soi mói mắng mỏ. Hai đứa con bị mắng chửi quá nhiều. Cho dù chúng không đến nỗi nào . Và tự chúng nó ỷ lại bị chửi mắng mới làm. Không thì mặc kệ. Mợ nấu ăn ngon thật nhưng bữa cơm nó chẳng may làm rớt vài hạt cơm là bữa cơm thành địa ngục với những lời rỉa rói mắng chửi. Thành bát cơm chan đầy nước mắt. Tính nó tình cảm thích mọi thứ nhẹ nhàng. Không quen việc nhục mạ con cái. Mà mợ thì nhất nhất phải theo ý mình.

- Nhưng chị xem có ai hư như cháu chị, lười biếng như cháu chị. Em không nói không mắng thì sau này chúng nó sẽ như thế nào?

- Chúng nó đều ngoan ngoãn lễ phép, chăm chỉ học hành với trẻ con như vậy là đủ rồi. Còn các thứ khác phải nắn dần chứ. Nó bảo mợ chửi mắng như thế chúng nó như chai lì và chả có tác dụng nữa.

- Em như con ô sin làm đủ việc nhà em phải cáu phải mắng chứ. Đến chị mà còn nói thế thì em cũng chịu.

- Rất nhiều lần nó đề nghị nhờ người giúp việc. Với thu nhập như thế việc đỡ đần việc nhà sẽ làm các thành viên trong nhà có nhiều thời gian dành cho sở thích của mình nhiều hơn. Nhưng mợ nhất định không chịu. Ai mợ cũng chê bẩn thỉu. Mợ không thích có người lạ trong nhà. Và nó thương mẹ có chuyện gì nhắc đến bà thì mợ luôn nói. Già ai chả có bệnh chỉ làm hàng làm trò để uốn với con trai.

Nó mua bất kì thứ gì cũng bị mợ chê bai và sẵn sàng ném vào thùng rác.Cho dù có thể nó không biết lựa chọn đồ ngon, đồ đẹp như mợ. Nhưng đàn ông đi mua là với cả tấm lòng rồi. Không một việc gì làm vừa ý mợ. Nó chán nản và buồn bã từ lâu rồi. Dù chị biết bao nhiêu năm nó yêu mình mợ. Nó không đẹp bằng mợ nhưng thông minh lại giỏi làm kinh tế không phải không có người thích đâu.

- Ôi dào em chả thèm. Thích thì cứ đi.

- Thì đấy mợ chả thèm và giờ nó đi rồi. Chứ nó là yêu con nhất cái nhà này. Chắc nó cũng mệt mỏi và mâu thuẫn lắm.

- Em cũng nghĩ là chỉ đi tí rồi về thôi không nghĩ lại như thế này. Thôi chả cần em cũng chỉ nói với chị như vậy thôi. Có thể số em nó như vậy.

- Không phải là số mà là do mợ tự mợ đẩy nó đi. Nó có thể làm việc ở bất cứ đâu và ra ngoài rất được tôn trọng và luôn sống biết điều. Chỉ mợ mới nói nó ngu . chỉ một cái nhỡ chân vào nhà mà chưa kịp tháo giầy là mợ đã nói như vã nước vào mặt. Dần dà nó không nói chuyện nữa. Nó ngủ riêng từ lâu rồi.

- Em chả cần em chả thèm. Đêm còn ôm máy tính, điện thoại sáng em không ngủ được.

- Vậy mợ ra tòa giải quyết thôi. Nó làm thủ tục để lại tất cả tài sản cho mợ và hai đứa. Nó đi người không mà.

- Chả dám rời em ra đâu.

- Ơ đến bây giờ mà mợ vẫn nghĩ thế sao. Ở với nó bao nhiêu năm trời mợ phải hiểu nó chứ.

- Về thì chết với em.

- Nó sẽ không về nữa . Chắc chắn là như vậy. Chính mợ vì sự tự tin thái quá và sự bảo thủ của mình. Sự coi thường người khác của mợ đã đẩy nó đi. Thôi chị có việc phải đi rồi. Chị nhờ mấy đứa bạn thân nó hỏi xem chứ không khổ thân nó.

Người đàn bà to béo nặng nề đứng dậy rời đi. Để lại người đàn bà trung tuổi ngồi với khuôn mặt đanh lại. Hình như mắt chị ấy long lanh ngấn nước.

Đang dừng đèn đỏ tôi chợt giật mình khi có tiếng vỗ bồm bộp vào cửa kính. Chưa kịp cau mày khó chịu thì một cái mặt đầy nếp nhăn ghé vào. Cái mặt khá đen bộ răng vàng khè nhưng ánh mắt thì lại lấp lánh và thân thiện. Ánh mắt thân quen của cậu bạn tôi ngày nào.

- Này mở cửa tao gửi cho cháu mấy quả bóng bay.

Tự dưng tôi thấy muốn trào nước mắt. Nhìn nó vất vả như thế nhưng sự thơm thảo của tấm lòng thì bao người không bằng được. Tôi bảo

- Sang cái quán chỗ kia. Có chỗ đỗ xe nói chuyện tí.

Nó ngồi trước mặt tôi. Mặt già nua khắc khổ, da đen sạm do đày ải cả ngày. Trời lạnh cái Áo khoác cũ bong cả chỉ. Vậy mà mồm thì liên tục líu lo.

- Lâu lắm không gặp mày. Hai đứa nhỏ lớn lắm rồi nhỉ. Chúng nó thích màu gì? Con lớn nhà mày thích màu tím .Tí nhét vào xe tao sẽ bọc ni lông không sẽ bục đâu.

Bạn tôi nó vẫn tốt như thế. Nó nhớ đến cả màu ưa thích của con gái tôi. Chân thật đến như thế. Nó vẫn nghèo đến như thế. Nhưng nó vẫn hạnh phúc với cuộc sống của nó. Hoàn toàn hài lòng và không hề tính toán. Nó rộng rãi sởi lởi, một thời tuổi thơ tôi đã gắn bó cùng nó. Cùng bắt châu chấu, vớt rươi trên đồng làng. Cùng tắm sông, cưỡi trâu, đá bóng, săn chuột. Cùng nhau nướng ngô khoai, tôm cá trong những ngày giá lạnh. Gặp nó làm nhớ mùi quê, mùi khói đồng đến nao lòng. Nó học kém. Nó bảo chữ nghĩa nó không thích tao. Và tao cũng không thích nó. Tao chỉ thích tự do và làm điều mình thích. Học thì kém nhưng nó cực khéo tay. Nó đặt bẫy là chuột dính. Bẫy mèo cũng dính luôn. Có những bữa no và ngon ngày xưa phần nào cũng nhờ nó. Nhiều khi chỉ mấy củ xu hào mấy quả khế vài con tép với ít rau thơm. Là nó làm được đĩa nộm ngon mát đến ấm lòng. Đi chăn trâu bơi sang Vĩnh Bảo bị bọn trẻ bên ấy chặn đánh. Nó dũng mãnh như chiến binh bảo vệ hết bạn bè. Vậy mà cuộc sống không chiều nó. Lớn lên nó lấy vợ. Cái con vợ mà gặp bạn chồng mà cứ đầu mắt cuối mắt đong đưa. Nhìn là biết loại không ra gì rồi. Định góp ý thẳng thì thấy nó đang vui đang hạnh phúc. Nên không nỡ đànhthôi. Quả nhiên sau một thời gian thì vợ nó theo trai bỏ con cho nó nuôi. Sau này nó lấy thêm cô vợ mới. Thì luôn ốm đau quặt quẹo. Nó chăm chỉ làm đủ nghề kiếm tiền.

Bán hàng rong, giao giấy vệ sinh... Nói chung cứ nghề gì ra tiền là nó làm. Gần Tết nó hay đi bán bóng bay. Bán những thứ bay bổng và màu sắc sặc sỡ trái ngược với cuộc sống vất vả của nó. Vậy mà nó luôn vui cười. Chỉ bạn bè nhìn nó đầy thông cảm và chia xẻ . Chả hiểu nó có suy nghĩ nó có biết là mình khổ không nữa. Mà gặp người quen là hồ hởi cho bóng bay ngay. Vẫn toe toét cười như hạnh phúc lắm. Không rượu chè, cờ bạc . Thú vui của nó là đi làm về là chơi với con chó bắt chấy bắt rận cho nó trong gian nhà trọ chật chội.

Nó yêu chó từ bé. Chăm nuôi chó giỏi và chó rất khôn.

Tôi nhớ có lần tôi với nó đánh nhau với trẻ xóm trong. Hai thằng bị quây đánh tối tăm mặt mũi. Con chó nhà nó lao thẳng vào bọn trẻ xóm trong cắn xé loạn lên cứu cả hai đứa khỏi nhừ đòn. Sau vụ ấy hai đứa hì hục đi tát cá về nướng cho chó ăn để trả công cứu chủ.

Giờ nó ngồi trước mặt tôi vẫn mồm năm miệng mười.

- Hôm qua ngày nghỉ tao bán khá. Mày tin là bán bóng bay lãi tiền triệu một ngày không? Ngon ăn tao lấy thêm buộc mới. Vừa về thì bị bọn ghen ăn tức ở lừa cắt dây. Cả buộc bay lên trời. Phí thật.

Tôi hỏi.

- Mày vẫn nuôi chó đấy chứ?

Mặt nó chùng xuống.

- Mới bị bọn trộm chó bắt mất rồi. Con Ki nhà tao khôn lắm. Không bả được. Chúng nó dùng súng điện bắn trộm rồi bắt nó đi rồi. Thôi cũng là số kiếp nó. Tao nghèo khó chúng mày vẫn quan tâm vẫn coi tao là bạn là tao vui rồi.

Tôi rút ví lấy tiền ấn vào tay nó.

- Tao mua bóng bay. Mày có làm ra đâu. Tao mua cả số mà bị cắt bay đi mất.

Mặt nó đột nhiên méo xệch. Nước mắt trào ra. Tôi với nó nắm chặt tay. Hai thằng đàn ông mà đều khóc.

Cứ mỗi dịp trời trở lạnh, rét đậm như thế này tôi lại nhớ bố. Nhớ những bữa cơm trưa với bố với chị gái. Mẹ dạy học trường xa nên trưa hay ở lại trường để chiều vào tiết một. Mấy chị em đi học về là nháo nhào chuẩn bị nấu cơm. Trời mưa rét như thế này sẽ được ưu tiên nấu cơm bằng rơm. Vì mưa dầm gió bấc các loại lá khô trong vườn ẩm xì, mốc thếch. Nhóm bếp chỉ thấy khói mù mịt ho sặc sụa chứ lửa chả cháy lên. Trời lạnh nhúng tay vo gạo mà tê cứng cả tay. Cảm giác như không bóp được gạo để vo ấy. Căn bếp be bé cái kiềng ba chân. Cái nồi gang đáy bắt bồ hóng dầy cả tảng. Trước khi nấu tôi phải cạy từng mảng bồ hóng ra đun mới nhanh được. Chị ngồi nấu cơm thì tôi tranh thủ ra vườn nhổ ít rau cải. Lại phải rửa rau, ngại ơi là ngại. Trời mưa cái khe bẹ lá cải cứ bị mưa làm bắn đất vào nên phải tách từng bẹ ra rửa. Không nếu để sạn sẽ bị bố mắng. Tính bố rất cẩn thận yêu cầu làm gì cũng phải chu đáo. Nước múc dưới giếng khơi còn thấy bốc cả khói nhưng không lạnh giá như nước trong bể nước mưa. Rửa xong ít rau lại soạn nồi. Đổ nước rắc ít muối trắng và đập nửa củ hành vào nồi nước luộc rau. Bắc lên bếp kiềng chị tôi san lửa ra đun hai nồi cùng lúc. Bếp lửa rơm mùa rét cháy đượm lắm cứ hồng rực lên. Ngồi canh bếp mà nóng ấm hanh cả mặt. Chị hay bảo tôi.
- Em vào buồng tìm còn khoai không đem nướng đi. Khoai lang hay khoai tây đều được.
Tôi nhảy tót vào căn buồng tôi tối thâm thấp mò mẫm trong mấy cái thúng đựng các thứ khoai khoằm và đồ gia vị. Sờ được mấy củ khoai tây là lại tót xuống bếp để chị cời than vùi vào. Cơm sôi thì nước luộc ra cũng sôi. Chị cời than vần cơm. Ủ tro than và cho một ít rơm lên vung đốt bùng bùng lên. Ấm nóng hết mặt mũi. Rồi chị cho ra vào luộc. Mồm lẩm bẩm. Cần tái, cải nhừ. Rau cải phải luộc kĩ tí. Tôi lại lon ton lên buồng lấy một quả trứng thả vào nồi luộc rau.
Rau vớt ra mà nguội khói thì cơm cũng chín.
Mâm cơm dọn ra chỉ có đĩa cải luộc bát nước rau. Quả trứng bé tẹo dầm bát nước mắm. Ít vụn cá kho còn lại từ tối trước. Thường cơm nấu xong thì bố cũng từ trường về. Nét mặt hơi khắc khổ. Cái xe đạp đi thì kêu lọc xọc. Hiệu trưởng mà hôm nào có giáo Viên nghỉ. Bố cũng đứng lớp dạy thay. Nhìn mặt là biết bố mệt. Nhưng vẫn vui vẻ vào mâm. Ăn thì như nhau nhưng bố luôn ăn bằng cái bát sứ trắng và đôi đũa gỗ mun đen bóng. Còn cả nhà ăn bằng cái bát đàn màu xanh nhờ nhờ, ram ráp chứ không mịn bóng như bát của bố. Ba bố con quây quần bên nồi cơm nóng hổi. Quả trứng dằm ra được một tẹo. Mà bố xắn luôn một nửa dúi vào bát tôi. Nửa còn lại. Xắn tiếp làm đôi cho vào bát của chị. Phần còn lại dằm kĩ cả lòng trắng lòng đỏ vào bát mắm chấm. Ba bố con vừa ăn vừa nói đủ chuyện học hành. Hai chị em cứ vô tư và gắp. Chả để ý bố chỉ chan nước rau chấm ghé bát tí nước mắm rồi lại ngồi. Chị có giục bố lại bảo.
- No rồi. Với lại bố không thích ăn trứng.
Ngày ấy ngây thơ và vô tư cứ hùng hục ăn chả để ý sau một lưng cơm. Bố chỉ ngồi cạy mấy mảng cháy đáy nồi. Vừa ăn vừa khen nức nở.
Cháy ngon thật đấy. Nhưng lần sau con cho nhiều nước chút nước. Gạo nở sẽ được nhiều cơm hơn.
Lớn hơn hiểu ra trời rét như thế, làm việc như thế, thì lưng cơm và chút nước rau nó trôi vèo đi ngay. Chỉ là bố nhường cho con thôi. Ăn thế làm sao bảo không gầy không khắc khổ. Ăn cơm xong chị đi rửa bát. Rồi lấy khoai nướng ra hai chị em ăn. Lần nào ăn khoai tây nướng. Mồm miệng tôi cũng lem nhem đen xì vì bóc rối. Khoai tây nướng bở tơi ra. Ăn rất ngon khi trời rét. Cầm củ khoai lăn trong lòng tay. Ấm bỏng tay lên mới bóc lớp vỏ than cháy đen để lộ lớp khoai vàng tơi bốc khói bên trong. Hai chị em lại vô tư chén khoai mà bố vẫn chỉ cười cười rất hiền.
Ăn xong ấm bụng tôi nhảy tót lên giường nằm ôm bố. Nghe bố kể những chuyện ngày xưa. Giải thích như thế nào là quạt lồng, ấp lạnh. Rồi lại ngâm Nga mấy câu kiều. Tôi dễ dàng bình yên chìm vào giấc ngủ trong lòng bố như thế.
Giờ lớn lên hiểu ra thì bố đã đi xa lắm rồi. Chỉ thấy nhớ lắm những trưa trời rét. Với cái miệng còn lem nhem vỏ khoai tây nướng. Với những câu Kiều bố ru êm ái ngày nào.

Khác với nhiều người tôi lại không ấn tượng và nhớ nhiều về những phiên chợ ồn ào và tíu tít trước tết. Tôi chỉ thích đi chợ Giải một phiên chợ đặc biệt. Một năm chỉ họp duy nhất một lần vào mùng hai tết. Với rất nhiều màu sắc và hương vị.
Sáng sớm mùng hai tết trời thường lạnh giá lắm. Bình thường thì oằn đi oằn lại như con rắn chán chê tôi cũng chả rời được cái chăn bông dầy sụ nặng chịch. Nằm cả đêm nó quyện hơi người ấm nồng lên. Ngoài trời thì còn gió rét thổi ù ù. Thế mà chị gái tôi chỉ gọi khẽ.
- Này. Đi chợ Giải không? Dậy mau.
Là tôi lập tức vùng dậy.
Mắt nhắm mắt mở khua chân tìm dép rồi vội vàng khoác thêm Áo, dậy đánh răng rửa mặt nước mùi già còn của từ hôm mùng một. Lần túi lấy tiền mừng tuổi rồi lon ton theo chị đi chợ Giải.
Chợ họp tại sân rất rộng của một cái miếu thờ đã xây từ lâu lắm. Mái đao cong cong và rêu phong phủ xanh kín. Dưới mấy gốc bồ đề cổ thụ. Đền là di tích lịch sử đã được xếp hạng rất có giá trị lịch sử và thẩm mỹ. Là một những kiểu đền với kiến trúc tiêu biểu của nông thôn Bắc Bộ. Nghe nói miếu này thờ một vị tướng quân. Ngày xưa có trận đánh nhau với giặc ông tả xung hữu đột giết được rất nhiều giặc. Áo bào và con ngựa ông cưỡi đều nhuộm máu quân thù. Nhưng ông bị bắn lén, bị thương rồi bị quân giặc chém lìa đầu. Ông nhảy xuống xách đầu lên rồi lại nhảy lên ngựa. Con ngựa quen đường đưa ông về lại quê nhà.
Đến chỗ bà lão bán nước trà xanh dưới gốc bồ đề bên cạnh cái giếng nước to nước trong văn vắt. Ông hỏi bà lão bán nước.
- Bà ơi tôi đi đánh giặc nay bị chúng chém rơi đầu. Liệu có gắn lại được không?
Bà lão nhìn ông khóc mà đáp.
- Đầu đã lìa khỏi cổ không có cách gì gắn lại được đâu.
Thế là ông ngã ngựa hoá luôn. Dân trong vùng tưởng nhớ và cảm ơn công Đức của ông. lập miếu thờ ngày đêm hương khói. Miếu ông linh thiêng ai khẩn cầu điều gì nếu lòng trong tâm sáng. Xin điều tốt đẹp thì rất hay được ứng nghiệm.
Hàng nay cứ mùng hai Tết là mở hội chợ để làm giỗ tế lễ ông và làm hội chợ xuân luôn. Dân quanh vùng luôn háo hức được đi phiên chợ này
.Nên năm một lần mà chợ đông nghìn nghịt, trẻ con là thích đi chợ này nhất vì mùng một đã có âm ấm túi tiền mừng tuổi. Đi chợ Giải là được mua đồ mình thích. Từ sáng sớm mà từ các con đường cho đến các lối ngách nhỏ người ta ùn ùn kéo nhau đến chợ. Quanh khu miếu toàn là những vườn tre, nứa rậm rì, cao vút con đường dẫn đến khu miếu cứ như những đường hầm thâm u mà huyền bí lắm . Mồng hai Tết gió còn thổi u ubuốt giá lắm. Hở da thịt chỗ nào ra hay bị gió lùa là sẽ xuýt xoa. Nhưng gần đến chợ tiếng cười nói, chào hỏi, chúc Tết cứ lao xao. Tiếng pháo nổ đì đẹt, khói pháo thơm nồng ấm làm tan đi giá rét. Mà tạo nên một mùi thơm rất Tết. Gần đến miếu cờ phướn đủ màu bay phất phới. Mùi khói nhang vọng cả ra ngoài hàng trăm mét. Lẫn trong tiếng bán, mua cười đùa xô đẩy nhau.
Chợ đây rồi!
Cả một bãi đất trống giờ đặc những người là người. Chỗ người lớn thì xúm xít quanh những phản thịt trâu tươi. Đỏ au những thịt là thịt. Một dãy bán rau cần đầu xanh thân trắng nõn, hàng hành tỏi rau răm ăn theo mấy hàng thịt trâu. Rau cần vùng này ăn ngon nổi tiếng vừa giòn vừa thơm. Muối dưa cần thì giòn mà xào với thịt trâu tươi đập tỏi và răm thì ngọt ấm cả miệng.
Đám thanh niên thì chen chúc chổng mông cúi đầu vào chỗ chơi bầu tôm cua cá. Hay vòng quay may mắn. Tiếng rao, tiếng hét, tiếng hú tiếng cười rất huyên náo. Đội thanh niên trai tráng thì diện quần Áo đẹp. Tìm nhau, trêu gọi nhau, xô đẩy túm kéo trêu ghẹo nhau. Trong cái dòng chảy hỗn độn ấy chỉ có chỗ cửa đền là trật tự. Phía gần sát đền. Các cụ khăn đóng Áo dài trịnh trọng dâng hương làm lễ. Đoàn người đi lễ dâng hương. Xin quẻ cứ ngìn nghịt. Khói hương nghi ngút. Tiếng pháo trẻ con đốt cạnh bờ giếng tí lại tiếng đẹt tiếng đùng. Các loại trẻ con đến nhơ nhỡ thì nô chạy chen nhau đến toát mồ hôi để xúm đến những chỗ bán bánh rán. Chỗ hấp dẫn nhất của bọn trẻ.
Chảo mỡ sôi sùng sục từng Viên bột trắng ngà được vỗ dẹt nhồi nhân, rắc vừng rồi thả vào chảo mỡ. Dập dềnh lèo xèo một tí là chín vàng rộm phồng lên. Chao ôi. Cắn miếng bánh nóng hổi. Lớp vỏ béo ngậy giòn tan, hạt vừng đen thơm thơm, bùi bùi. Cắn sâu nữa thì đến lớp nhân đỗ xanh bở tơi lại ngọt lịm. Bánh rán chợ Giải có lẽ là thứ bánh ngon nhất tôi đã từng ăn trong cuôc đời này . Chị bán bánh rán ngồi cạnh đống củi gộc cháy rực hồng, lại làm luôn tay. Đôi má chị cứ đỏ ửng hồng rực lên làm nụ cười với hàm răng trắng lấp loá cứ làm níu chân mấy anh chàng mua bánh thì ít. Tán tỉnh chị ấy thì nhiều. Mồ hôi lấm tấm trên trán, tóc hơi xoã ra đôi mắt thì long lanh biết cười. Đôi bàn tay thoăn thoắt vo bánh, nhồi nhân rắc vừng. Vứt bánh. Thu tiền. Còn bé nhưng tôi đã thấy chị thật đáng yêu và dễ thương. Ăn bánh chị như thấy ngon hơn. Như ăn cả sự ngọt ngào trong nụ cười và ánh mắt của chị.
Rồi đến hàng táo xiên. Những quả táo xanh xanh, chua chua được xiên chục quả một vào những que tre. Món táo chua này tôi chả thích mấy. Nó là đặc trưng của chợ Giải mà thôi. Vì xung quanh đền có rất nhiều vườn táo chua như vậy.
Thế mà khôi người đi khắp chợ tay cầm xiên táo thi thoảng lại ghé miệng kéo một quả ra nhấm nháp. Rồi đến dãy bán sáo tre, sáo trúc, tiêu trúc. Người bán quảng cáo bằng cách dùng luôn tiêu để thổi. Thế là một khu cứ rộn lên tiếng tiêu với đủ các bài. Người ơi người ở đừng về lẫn với . anh vẫn hành quân, trên đường ra chiến dịch. Tôi cũng thích lắm. Bao giờ cũng hí húi chọn mua một cái nhưng bao năm rồi vẫn chưa thổi được bài nào.
Tiếp đến là dãy bán rổ, rá, nong nia, dần,sàng. Dân vùng này trồng nhiều nứa tre và đan rất khéo. Rổ rá mua chợ Giải càng dùng càng bóng lên. Rất lâu hỏng.
Rồi tiếng trống tế nổi lên. Đám đông lại nhốn nháo hỗn độn. Nhưng trật tự lại rất nhanh khi các cụ vào lễ chính. Dân quanh vùng trang nghiêm kính cẩn đứng vòng quanh chật cứng sân đền. Xem các cụ vòng tay khấn lễ. Áo dài đỏ đầu vấn khăn đỏ. Khuôn mặt trang nghiêm thành kính bước từng bước dài nhưng thật chậm. Trên hương án bày la liệt đồ lễ. Khói hương cuộn lên. Những cái giá cắm những đao, kích, thương, xà mâu xếp đầy hai bên. Uy nghiêm lắm. Tôi thấp bé chỉ khi nào được chị bế lên mới nhìn rõ được tí. Chị mỏi tay thả xuống thì lại ngóng cổ lên hóng giữa người là người. Phía ngoài lạnh giá thế mà trong này toát hết cả mồ hôi. Rồi lễ tất các hội liền mở ra. Chỗ các cụ thì chơi cờ người. Cái khoảng sân được kẻ vôi vuông vắn. Người cầm quân cờ di chuyển theo hiệu lệnh. Nhưng tôi không thích lắm. Chỉ đòi chị len ra xem chỗ đấu vật.
Eo ơi rét thế mà hai ông vật nhau mặc mỗi cái quần đùi ngắn. Bắp chân bắp tay cuồn cuộn. Ông thì da đen bóng nhẫy. Ông thì da đồng hun, vẻ mặt chả hề thấy rét mướt gì cả. Rồi họ ra ràng. Múa mấy điệu chắc để khởi động trông buồn cười lắm. Lúc thì như ông dân tộc múa khèn. Lúc thì lại cuộn tay vòng vòng như kéo lưới. Rồi thắt khăn lên đầu. Bên khăn xanh bên khăn đỏ. Giới thiệu tên tuổi quê quán xong cái . Trọng tài ra hiệu là lao vào vật nhau. Cái sới vật tròn phủ bạt sạch. Hai ông cứ huỳnh huỵch quăng quật nhau. Quê tôi vật hay có tiếng. Những đòn thế những mảng miếng bung ra. Bên thì hoá giải rồi lựa thế quật lại. Đám người quanh sới hò reo khản cổ theo nhịp trống ngũ liên. Mồ hôi các đô vật túa ra. Mỗi khi có miếng đánh hay xung quanh lại ồ lên trầm trồ rồi vỗ tay hoan hỉ. Chợ mà như lễ hội vừa đi mua bán vừa được đi chơi. Chỗ đất trống xa hơn thì có trai gái đánh đu. Rét thế mà các anh các chị vẫn ra sức nhún để cánh đu bay bổng giữa trời bay vượt lên những bóng tre, bóng nứa xung quanh. Chợt có tiếng thét tiếng hú. Thì ra có đám đánh nhau ở chỗ chơi cờ bạc. Nháo nhác, nhộn nhạo một tí. Rồi lại đâu vào đấy. Lại nói cười lại hô hét. Cứ theo chị và mấy chị xem hết đám này đến đám khác là đến lửng trưa. Thế nào tôi cũng được mua bán rán lần hai rồi đứng ở cuối đường vừa ăn vừa đợi chị mua thịt trâu rau cần về xào cho kịp bữa trưa.
Mỗi năm tôi mỗi lớn chợ Giải truyền thống quê tôi vẫn còn. Nhưng bao năm rồi tôi chưa có dịp đi lại. Để mỗi năm đến dịp Tết lại nhớ đến nao lòng tiếng gọi thì thầm của chị tôi.
- Này. Đi chợ Giải không? Dậy mau.

Con người ta khi đã đến độ,đi qua những bồng bột sóng gió của tuổi trẻ thì hiểu ra giá trị của hạnh phúc không phải là nằm duỗi dài trên sa lông của một căn biệt thự. Hay ôm vô lăng của chiếc xe hợp mốt. Mà là sự yên bình trong tâm hồn. Một sự an nhiên tự do tự tại mới làm cảm giác hạnh phúc. Và trước những lời nói hoa mỹ. Bất giác chỉ nở một nụ cười. Còn để tin chỉ có thể nhìn vào kết quả và hành động. Tình yêu, hạnh phúc với bao nhiêu lời nói say đắm, mật ngọt. Rồi đến ngày tỉnh cơn say. Mật tan đi. Thì mới thấy chỉ cần ngọt dịu man mát thôi nhưng lâu dài thì tốt hơn. Như chuyện dưới đây. Với tôi đó là hạnh phúc thực sự và bình dị.
Đang ngồi vỉa hè chè chát nói phét chuyện cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung. Chợt cục gạch rung bần bật rồi số máy cậu bạn làm thợ mộc hiện lên. Tôi thở dài nghĩ bụng chắc lại có cụ nào đi rồi. Chim lợn gọi thì chắc lại đi viếng cụ nào đây. Nhưng không tiếng nó hồ hởi gấp gáp khác hẳn mọi lần.
- Bận không? uống rượu nhé. Nhanh, khẩn trương.
Lạ thật cái thằng ba chén say cả chấy lại rủ rê mình uống rượu chắc phải có sự kiện gì to lắm, nhẹ cũng phải cỡ như Bắc Hàn gặp gỡ với Đôn na Chăm. Tôi thủng thẳng
- Bạn thích thì mây chiều thôi. Nhưng ở đâu?
- Nhà tao
- Sao không ra quán cho tiện.
- Không sang nhà, không nói nhiều.
- Ok 15 phút nữa có mặt. Có rượu ngon miệng không hay để tao cầm sang.
- Tùy
Thế rồi nó ngồi đối diện với tôi gương mặt nhiều nếp nhăn hơi khắc khổ, cái mặt có cái cằm be bé. Người cao cao gầy gầy nhưng phần lưng vai hơi còng xuống. Chắc do hay ngồi cúi chạm, đục, bạt các kiểu. Nhưng hôm nay trông hồ hởi và phând khởi lắm. Mất hẳn cái dáng lù khù chậm chạp hàng ngày. Cậu bạn tôi học suốt với nhau thời phổ thông. Nó hiền lành học đuối tí vì hay phải phụ bố làm mộc. Nhưng bù lại kinh tế lại thuộc vào hàng khá dạo ấy. Nhà có mấy cái ao to xung quanh rậm rạp những rặng cúc tần. Và cả cái vườn ăn quả rộng. Mỗi lần sang nhà nó là tha hồ trèo cây hái quả. Cái mương con thông giữa các ao bọn tôi chỉ cần bắt vài con sâu dâm bụt tước sợi tơ chuối buộc ngang thân con sâu. Buộc vào cành tre nhỏ là thành cần câu cá cờ. Chỉ một lúc là giật được cả bát. Bạn tôi ít nói, thảo tính và nói cũng không hay. Chỉ tháng năm câu, tháng mười câu nhưng rất chân thật.
Học xong cấp ba cậu chả thi đâu theo bố làm nghề. Chúng tôi vẫn gặp nhau dịp họp lớp, hay khi có việc ma chay hiếu hỉ. Rảnh rỗi thì rủ nhau làm bữa nhậu.
Tôi lại hỏi lại.
- Tóm lại hôm nay có chương trình gì?
Nó không trả lời mà dõng dạc.
- Em lấy hộ hai cái nem nắm Nam định a để chỗ tủ mát.
- Dạ, anh đợi tí.
Nó nháy mắt mặt đầy phấn khởi.
- Đấy thấy chưa? Ngon rồi đấy.
Mấy chén rượu vào nó mới dốc bầu tâm sự với tôi. Thằng ít nói và nói không hay như nó hôm nay mới trải lòng. Vợ nó tươi tắn bê đĩa nem và lá lộc ra. Cu cậu vỗ tét cái vào mông vợ. Dõng dạc.
- Lấy cho anh chai rượu ở chỗ phòng ngủ ấy xuống đây.
Vợ cu cậu tủm tỉm cười rồi le te lên phòng. Cu cậu lại phấn khởi.
- Ông thấy không ngon hẳn rồi. Tủm tỉm cười suốt. Mười một năm rồi đấy.
Thật ra chuyện nhà nó tôi qua lại thường xuyên nên nào lạ gì. Có điều nó đang vui và hứng khởi nên tôi chia xẻ cùng thôi. Bằng cái giọng văn thô mộc, độp đạp như lúc nó chạm đẽo đồ gỗ. Nó kể lại hành trình cùng vợ nó.
Như tôi đã nói nó học hành tuy không ra gì. Ăn nói cũng vụng về nhưng nó có đôi bằng tay vàng. Được bố nó truyền nghề nhưng nó có cả sự sáng tạo. Xưởng gỗ và đồ mộc của nó rất có uy tín làm không hết việc. Ông bố gia trưởng của nó thì ngắm cho nó một mối rõ là ngon. Nhưng như nó bảo.
- Ngon nhưng mà tôi không thích. Mà không thích thì không giải thích được là tại sao không thích. Chỉ biết là không thích.
Nó thích vợ nó bây giờ. Nhan sắc trung bình được cái hoạt bát mau miệng và nói chuyện hài hài. Bố nó cũng cấm cản lắm vì nó con một mà rồi cũng chịu. Nó chả nói chả cãi nhưng vẫn lầm lũi yêu, lầm lũi làm các thủ tục. Đám cưới đơn giản nhiều so với điều kiện của nhà nó. Một chuyện hòm hòm khi vợ nó có em bé rồi sinh cậu con trai. Nhưng khi áp lực qua đi thì vợ nó lại bị trầm cảm sau sinh. Cứ ngồi ngơ ngẩn rồi thi thoảng lại tu tu khóc. Nó lại một lần nữa chịu áp lực từ gia đình. Tóc nó bạc đi, mắt trũng xuống. Đợt ấy nó cũng hay gọi tôi đi làm mấy chén cho giải toả. Nó chưa bao giờ nói với tôi về tình yêu. Nhưng nó làm những việc hay hơn lời nói hay lời hứa. Nó không từ bỏ. Tìm đủ nơi đủ cách chạy chữa. Thậm chí đi họp lớp nó cũng đưa vợ nó đi. Kiên trì bao nhiêu năm trời. Nhiều lĩnh vực và thú vui giải trí nó mù tịt. Nhưng điều trị trầm cảm sau sinh thì nó như chuyên gia. Nói về vấn đề ấy là mắt nó sáng lên.
- Chứng này thuốc men chỉ chiếm xấp xỉ năm mươi phần trăm. Vấn đề là phải có người luôn cùng để điều trị. Phải thường xuyên hỏi han trò chuyện. Phải đưa đi giao tiếp nhưng chỗ vui quá cũng không được. Nhạc to kích động cũng không được. Đi chỗ buồn quá cũng không được. Như đám tang ma cũng không được. Tôi bỏ cả đơn hàng, bỏ qua đàm tiếu xui khôn xui dại. Tôi cũng có gái thích đấy chứ ông tưởng. Bệnh này chỉ phù hợp với sự kiện loại nhỏ. Thăm nhà mới, hay đi sinh nhật trẻ con là phù hợp.
Rồi nó nói đến cách dùng thuốc. Cách ăn, cách ngủ. Cho xem những chương trình gì trên tivi. Như một bác sĩ tâm lý. Kiên trì như thế đến khi cu con trai học lớp sáu. Đi thi tiếng Anh được giải thưởng thì vợ nó chính thức khỏi bệnh. Cầm cái giấy khen của con về nhìn mặt mà nó biết ngay vợ nó khỏi hẳn. Vì vợ nó nghẹn ngào đưa cái giấy khen cho nó. Nó nhìn cách khóc mà nó biết là đã khỏi. Nó lặng lẽ đi vào xưởng. Cầm cái bạt đục tung cái diềm tủ mà nó hì hục mài chạm rất đẹp từ sáng đến giờ. Một cách ăn mừng thật lãng phí.
Nhà nó bây giờ luôn ngập tiếng cười tiếng trêu đùa nhau. Vợ nó cầm thêm rượu ra. Nhưng lại bảo.
- Hai bố uống vừa thôi. Uống nhiều rồi đấy. Uống lắm lại làm người khác khổ. Mà dạo này hách lắm đấy nhé.
Rượu đã ngấm nó vươn cổ ra lè nhè.
- Ai bảo làm khổ? Làm sướng thì có. Nào làm phát nữa đi ông.
Thợ mộc mà ngâm rượu ngon phết. Tôi ực luôn phát. Ngẫm đến mình. Cố nuốt tiếng thở dài.

Em ngồi trước mặt tôi. Tóc mai hơi xoã xuống cái trán cong cong và khá bóng. Đôi mắt to và sáng Tố cáo rằng chủ nhân của cái trán không hề hiền. Đôi môi rất nhỏ xinh như môi mẫu, gọn như nét vẽ, đang hoạt động rất hăm hở và nhiệt tình với bát bún cá nóng hổi, đang bốc lên mấy làn khói mỏng nhẹ như tơ, mềm như lụa uốn éo bay lên. Toả ra hương thơm dìu dịu, âm ấm hoà quyện của mùi thì là, mùi thơm cay cay của rau răm, mùi thơm hăng hăng của hành và dấm tỏi.
Bún cá quê Hải Phòng quê tôi đấy. Ngon cực.
Tôi vốn biết Hà nội là đất kinh kỳ, người tinh hoa của bốn phương tám hướng tụ hội mang theo đủ các phong vị ẩm thực mang bản sắc của mình. Nên ẩm thực Hà nội phong phú và đa dạng.
Hải Phòng quê tôi chỉ có ẩm thực đặc trưng dân dã của vùng đất cửa biển, nhưng lại có cái chất quyến rũ mặn mòi rất riêng. Để cho dù những bước chân có lãng du phiêu dạt khắp năm châu bốn biển vẫn mong nhớ khao khát về hương vị quê nhà. Với một sáng đầu đông lành lạnh se se. Có bát bún cá Hải Phòng nóng sừng sực ngồi ăn bên cạnh một cô gái mà mình yêu quý. Ở một cái quán nhỏ nhưng sạch sẽ. Thì nghĩ cũng là những giây phút đáng sống, cần trân trọng trong cuộc đời của một kiếp làm người.
Bún cá Hải Phòng công thức chế biến thì đơn giản. Chỉ là bún, nước dùng ăn với cá rán. Ấy thế mà luôn giữ được nguyên hương vị của nguyên liệu. Công thức thì như vậy nhưng chế biến lại cầu kỳ.
Đầu tiên nói gì thì nói những món ăn đồ nước thì nước dùng phải ngon là yếu tố đầu tiên. Nước làm bún cá được chế từ nước ninh xương ống của thịt lợn và của toàn bộ đầu đuôi của của cá trôi, cá trắm. Ngày xưa thì bỏ cối đá giã giờ có máy xay, xay nhuyễn ra rồi ninh lửa lom dom cả mấy tiếng đồng hồ để các loại xương thôi hết chất ngọt vào nước. Lọc kĩ mấy lần liền để nước không bị cặn hay sạn xương cá. Vài củ gừng già nướng qua đập dập, một ít cánh hồi, một vốc tôm khô và nhúm sá sùng thả vào nồi nước sôi lăn tăn là đủ ngọt lừ, dậy mùi chả cần đến cái ngọt giả giả của mì chính. Bọt được hớt liên tục để nồi nước vừa trong vừa ngọt vừa hơi sanh sánh. Nêm thêm chút nước mắm cốt loại ngon, chút bột canh. Chỉ nếm thử thôi đã thấy nước ngọt lừ vị ngọt của xương, vị ngọt mát thanh thanh của tôm khô, sá sùng ngấm cả vào môi vào lưỡi. Mùi thơm của cánh hồi và gừng già làm sạch hết cả mùi tanh. Chỉ thấy mùi thơm thơm âm ấm, nồng nồng lan nhẹ vào mũi làm ứa nước chân răng.
Cá để làm bún phải là cá to và tươi giãy đành đạch, kinh nghiệm ăn uống của các cụ cấm có sai. Cá cả lợn lớn. Cá to sẽ dầy mình chắc thịt. Rán không bị ngót nhiều. Miếng cá không bị vỡ hay mủn mà cứng vừa rắn chắn vừa béo mà không ngấy.
Cá làm sạch sẽ cắt khoanh to dầy cỡ hơn phân,thả rán trong chảo mỡ, phải là chảo to miếng cá thả vào như thả bánh rán ấy mới chín vàng rộm và không hề còn chút tanh nào. Miếng cá vàng như màu bánh rán vàng pha chút nâu nâu. Chảo mỡ có nêm tí muối mấy lát hành nên vừa thơm nức nở lên lại vừa không bị bắn mỡ ra ngoài.
Cá rán vàng xếp ra khay đại, bong bóng cá cũng được rán giòn. Món này chỉ khách thân quen mới được ăn. Bong bóng rán giòn như bim bim, béo mà không ngấy. Chấm vào tí mắm cốt pha ớt cay ăn mà xuýt xoa thì thôi rồi. Thấy cái lạnh mùa đông bay đâu mất.
Rau sống có tía tô, xà lách, húng láng, mùi tàu đá nhẹ tí thì là và lá răm. Thái rối xếp đều ra rổ nhỏ. Trên bàn đủ thứ gia vị. Tiêu bắc xay, dấm ớt tỏi, nước me, quất, chí chương( tương ớt ấy) Chỉ dân Hải Phòng gọi là chí chương theo cách gọi của người Hoa. Đĩa ớt thái đỏ tươi nho nhỏ xinh xinh. Lọ dấm tỏi trắng, ớt đỏ, nước vàng. Lọ chí chương đỏ sậm, bát nước me trắng đục hơi sền sệt. Rổ rau rất nhiều loại trộn đều nhiều màu như đĩa xa lát.
Bún lá trắng sợi to, bát tô to. Thả bún vào bát múc muôi nước dùng đổ ngập. Xếp cá rán vàng lên trên nhanh tay rắc ít hành, răm, thì là thái nhỏ. Vài nhánh rau cần nữa vừa giòn vừa cho dậy mùi. Chao ôi. Bê ra nhìn thấy cũng đủ xuýt xoa rồi. Chậm rãi vắt miếng quất cố ý bóp mạnh cho phần tinh dầu ở vỏ quất ăn theo phần nước chua xuống bát bún. Nóng hôi hổi. Bún trắng, nằm dưới lớp nước dùng loang loáng váng mỡ li ti nhưng rất trong, cá rán vàng ươm xếp trên bát như cái nhị hoa quanh những đài lộc là màu xanh của thì là, của rau răm. Bát bún mà đẹp như đoá hoa ấy. Có cánh trắng của bún, có nhụy vàng là cá có đài với lộc là màu xanh tươi của hành, răm, thì là. Chêm tí nước me, nêm ít chí chương, múc thìa dấm tỏi. Đảo nhẹ cho quyện vào nhau rồi thưởng thức.
Khách quen còn thêm miếng bong bóng cá rán. Dân Hải Phòng ăn mặn và ăn chua hơn vùng khác. Nên rất chấm thêm cá rán vào bát mắm cốt pha ớt. Rắc thêm chút hạt tiêu.
Bát bún cá như một Tổng hoà của cái loại hương vị. Nhưng dậy mùi nhất là lại mùi vị đặc trưng của cá rán. Không lẫn vào đâu được không gây gây như mùi bò, không nhàn nhạt kiểu mùi gà. Mà nhè nhẹ se se thơm thơm như cái tiết đầu đông này. Ăn bún cá Hải Phòng phải hơi xô bồ một tí không nhỏ nhẻ kiểu cái giá cắn đôi được. Mà phải kiểu đưa vào môi trôi ngay vào miệng. Múc thìa nước dùng có cả những cọng thì là thơm phức húp một cái thật sâu. Để vị thơm, ngọt của nước dùng đánh thức vị giác nơi khoang miệng. Chẹp chẹp mấy cái. Cảm giác nước dùng hơi nóng sẽ lan nhanh rồi tan đi để lại sự ngọt dịu thơm và đá vị cay lấp đầy khoang miệng.
Gắp miếng cá chấm thêm tí mắm cốt rồi cho cả vào miệng nhai ngay. Để lâu nước dùng ngấm làm mềm mất miếng cá. Chỗ ngoài cùng da cá giòn giòn beo béo, có chút dai dai để nhai và thớ thịt thì trắng tinh ngọt đậm. Vị mặn lúc xuất hiện đọng ở đầu lưỡi. Nhưng khi tan đi thì lại thấy ngọt đậm đà và mặn mà.
Ăn bún cá phải xì xụp chan, húp, gắp liên tục và nhịp nhàng. Dầm rau sống vào bát bún và miếng to nhai nhanh và mạnh. Lượng cá và bún đủ cho bữa sáng. Nên thường ăn đến không còn gì. Nước dùng đọng lại cuối bát có lẫn cả hạt tiêu và thì là. Húp phát cuối chốt hạ. Vừa ngọt ấm miệng vừa cay ran lên. Vị cay của ớt, của tiêu của tía tô rau thơm. Với cái nóng của nước dùng. Làm mồ hôi hơi rịn ra trên cái trán bóng, nhìn đã thấy thông minh và bướng bỉnh, dù trời đã se lạnh. Em ngẩng lên nhìn tôi nhoẻn cười.
- Ăn đi. Không nguội mất. Anh
Đấy con gái Hải phòng cũng như bát bún cá chua cay nhiều hương vị nhưng cũng rất ngọt ngào và tình cảm. Nói năng hơi chao chát và cộc thế thôi. Nhưng cần việc gì là giúp anh ngay. Xinh gái, thông minh, năng động, việc làm ngon lành thế mà hăm bảy rồi chưa chịu lấy chồng. Hỏi thì bảo.
- Anh đi ăn bún cá với em nhé. Ngon cực.
Con chú tôi đấy. Biết tính nó nên chả hỏi nữa. Hai anh em đi làm bát bún cá cho ấm bụng rồi làm ly cà phê. Nó cứ nhoay nhoáy lấy đũa, lau thìa. Tay làm mồm nói về cách làm bún cá. Mà tôi biết nó nói được và làm được. Nói đúng nên chị chủ quán cứ tủm tỉm cười. Tán phét với nó vài câu rồi lại đi làm. Được cái nó sành ăn. Dẫn đi ăn toàn chỗ ngon thật. Bác nào rảnh rỗi về quê Hải Phòng em mà chơi. Đừng khách sạn. Lang thang đi oăn đi chơi đi. Thú ra phết đấy.

Tôi nhớ ngày xưa khi cái tiết trời đầu đông hanh hao và lành lạnh này. Khi những cơn gió khô khô gia giá thổi tung những đám bụi cát lên quẩn thành vòng tròn như cái vòi rồng nhỏ. Cây cối tự nhiên xanh thẫm lại. Cánh đồng đã gặt vãn thi thoảng vẩn vơ những đám khói của bọn trẻ đi săn chuột. Và những đám khói đốt đồng cứ lững lờ bay lên trên cánh đồng khô xam xám, giữa cái nền trời bàng bạc. Thì mẹ tôi hay nấu bánh đa cua. Bánh đa ngày ấy hay là bánh đa đỏ được làm từ gạo đỏ chả hiểu nó là cái giống gạo gì. Nhưng để nấu cơm thì nó cứng cào cạo. Nhai như bò nhai rơm. Thứ gạo mà lâu lắm rồi tôi chả còn nhìn thấy. Bây giờ những thứ gạo để làm bánh đa, bánh phở phải là loại gạo ngon được tuyển lựa cẩn thận. Thì ngày ấy những thứ gạo khó ăn lại được đem chế biến làm bánh đa. Tôi vẫn nhớ những chiếc bánh đa gạo đỏ ấy còn nguyên cả chiếc hình tròn đường kính tầm ba chục phân. Xếp thành chồng chục cái một. Buộc bằng dây rơm hoặc dây lạt. Có màu nâu đỏ. Nếu đem nướng thì nó phồng chả đều lại cong vênh và chả thơm. Ăn khô xác. Có khi còn có mùi hôi hôi khó chịu. Chỉ hợp đem làm nấu bánh đa. Mẹ tôi nấu bánh đa đỏ thôi mà ngon lắm. Những con cáy ( cua đồng loại nhỏ, có hoa văn quê tôi gọi là con cáy) được bắt trong vụ gặt chạy lạo xạo trong chiếc lu sành để ngoài gốc cau cạnh bờ ao. Toàn là cáy hoa có càng to màu vàng pha đỏ. Sẽ được dùng để nấu bánh đa.
Mà đám cáy này được bắt bằng cách hay lắm. Khi gặt thửa ruộng nào tôi sẽ vào giữa ruộng khoét một cái hố to đường kính chừng gần bốn chục phân sâu tầm nửa mét, đặt lọt cái thùng tôn gánh nước tưới thuốc Lào xuống hố. Vét đất vòng quanh miệng hố tạo thành đường dốc vòng cung dẫn xuống cái thùng. Thế rồi bảo mọi người gặt dồn từ các góc ruộng dồn vào giữa. Thế là như dồn đuổi đám cáy vào giữa ruộng. Ruộng càng gặt muộn cáy càng nhiều do chạy dồn từ các thửa ruộng đã gặt chạy sang. Gặt gần đến giữa ruộng tiếng liềm cứ soàn soạt, soàn soạt rồi tiếng người, tiếng bước chân và lúa được cắt tạo ra khoảng trống. Dồn đuổi những con cáy trú trong ruộng thi nhau chạy và rơi xuống cái hố giữa ruộng. Rơi xuống cái thùng tôn sâu đáy chả cách nào lên được mà chạy thoát. Khi đám lúa giữa ruộng cuối cùng được lưỡi liềm cắt bứng lên. Thì dưới thùng tôn đã có đến lưng thùng cáy, rốc bò lổm ngổm lên nhau. Số cáy ấy mẹ tôi đem thả vào lu sành cho cả đám bèo và chút nước để sống cáy. Để nấu bánh đa cho thợ giặt và cả nhà vào bữa cơm chiều.
Mẹ và chị tôi chọn những con cáy to, tách mai lấy gai bưởi khêu gạch để ra một cái bát riêng. Số còn lại rửa sạch tách mai, xóc muối. Rồi cho vào cối đá giã nhuyễn. Đổ nước vào cối đá khuấy đều rồi đổ vào cái vợt bằng vải màn vẫn vướt rươi để lọc. Nước cua có màu nâu nâu,gợn gợn được chắt sang nồi to để nấu canh. Số bã lại được lấy ra lần nữa, giã lại để những chân càng cua cũng nhuyễn hết ra rồi lại lọc. Đến bao giờ được lưng nồi mới đem ném đám bã cua xuống ao cho cá ăn. Sau đó bắc nồi lên bếp đun lửa lom dom thôi. Nếu to lửa sẽ dễ bị trào gạch cua ra ngoài và nước không trong. Chứ nước mưa trong bể trong vắt uống không cũng đã ngọt lừ rồi. Bánh đa cua nhưng chị tôi hay cho ít tôm và tép khô để cho ngọt nước chứ chả có sườn hay xương để ninh như bây giờ. Tôi thì nhặt rau nhút, nướng hành, nhặt hành, răm, thì là. Chị tôi phi hành bao giờ cũng nướng qua cho thơm trước mới thái và phi nên hành có mùi thơm rất lạ. Nấu bánh đa cua là bao giờ cũng là lúc được ưu tiên vét tóp mỡ từ cái liễn sành để trong chạn. Cái liễn mỡ trắng ngà loáng thoáng những miếng tóp vàng ngậy. Để phi hành cho thơm lừng lên. Khi bát hành phi vàng óng và bốc mùi thơm lựng thì chị cắt mấy quả cà chua cho vào chảo. Chớm sôi là dầm nát cà chua rồi múc nước từ nồi cua vào chảo tráng đều rồi lại đổ tất vào nồi cua. Chuẩn bị đồ gia vị xong xuôi thì nước cũng sôi. Từng đám gạch cua màu nâu pha trắng nổi lên kết lại thành từng quẩng. Lúc ấy mẹ tôi mới phi mẻ hành cuối với đám gạch cua và rắc luôn vào nồi. Sau đó bẻ bánh đa thành miếng thả vào nồi. Bánh đa nâu đỏ như thế nhưng lúc thả vào nồi lại ngả màu nâu nhàn nhạt pha trắng. Bắc nồi ra nêm thêm chút mì chính và nước mắm. Thả rau nhút vào. Nồi bánh đa bốc khói nghi ngút. Thơm ngào ngạt. Chả có thịt có chả lá lốt và vẫn thơm lừng lên. Bê nồi lên phản là cả mấy chị thợ gặt và cả nhà cùng xuýt xoa. Chị tôi múc chia ra các bát tô rồi mới rắc hành răm thì là. Chỗ gạch cua được sắn ra chia đều. Để bát nào cũng có gạch.
Bưng bát bánh đa nước sóng sánh ánh mỡ vàng, nhưng phần dưới nước rất trong . Bên trên loáng thoáng màu xanh đậm và thơm râm ran của hành, răm, thì là. Sáng ấm lên quyện với mùi thơm là của hành phi tóp mỡ vàng rộm. Miếng gạch nâu bóng phồng phồng. Những mảnh bánh đa nâu nâu trăng trắng. Màu sắc thì hài hoà, hương thơm thì quyến rũ. Và vị thật ngọt ngào. Nước cua ngọt mà thanh có tôm tép khô nữa nên vị ngọt ấm vào các chân răng. Khua đũa bánh đa vào miệng. Nhai đều và ngấm đều cảm nhận vị béo pha đá tí chát của gạch cua. Nếu nhai phải miếng tóp thì béo ngậy tứa hết cả nước miếng và khứu giác, vị sâu. Suýt xoa húp sâu ngụm nước nấu cua nóng hôi hổi bốc khói ngào ngạt lên, thì như trung hoà các vị béo mà để cho sự ngọt ngào thanh dịu nhẹ của cua của tôm khô, tép nhỏ lên ngôi. Và miếng bánh đa lúc này cũng ngon hẳn lên nhờ nước dùng nhờ mùi thơm của các loại gia vị. Đậm đà mà nhẹ bụng. Ăn kèm mấy cọng rau thơm, thơm thơm ran ran, cay cay và miếng ớt đỏ tươi nóng miệng. Khi ngoài trời đã sâm sẩm tối. Gió như kéo cái rét về sâu hơn. Bây giờ ngồi cà fee với cái bụng luôn đầy ắp thức ăn. Nhớ về những chiều đông quây quần bên nồi canh bánh đa đỏ. Nhớ các chị tôi của ngày nào.

- Mày có im ngay mồm đi không? Gang họng ra bây giờ. Con với chả cái. Mất dạy.
Ông Lích riết qua kẽ răng kèm cả tiếng nghiến sin sít trong cổ họng. Mặt ông gân đỏ lên như con gà chọi đang hăng, mạch máu ở cổ nổi lên voằn vèo như con giun tía. Chứng tỏ ông đang giận lắm nhưng đang phải cố kìm nén cơn bốc hoả. Rồi ông thở dài đánh thượt cái như que đóm đang đượm lửa rơi tuột khỏi tay ông. Que đóm ngơ ngác vì chả hiểu sao lại phải rơi, lại ngắc ngứ cháy rồi lìm lịm tắt. Như mấy đưá em đang nép sát vào góc nhà. Chả được trân trọng gí vào lõ điếu trân trọng cuộn ngọn lửa vào theo nhịp hít làm đỏ rực cả vê thuốc lên. Que đóm tắt đi vừa tắt vừa nhìn cái vẻ mặt ông khoan khoái ngửa cổ, nhả làn khói trắng đục như sữa lững lờ bay lên thơm thơm cả cái góc phản nhẵn bóng. Vậy mà lần này nó bị thả rơi đến là phũ. Làm cả bà vợ và mấy đứa trẻ xám hết cả mặt dắt díu nhau xuống bếp.
Trong góc buồng, ban ngày ban mặt mà chị Lanh lại mắc màn như người ốm lưu niên. Tiếng chị thút thít, dấm dứt khóc.
- Thầy kệ con, con yêu anh ấy. Thầy muốn lấy ai. Đi mà lấy. Con chỉ lấy anh Diệc. Con lớn rồi thầy phải cho con quyền tự quyết định đời con chứ.
- Câm ngay. Không cút ngay ra khỏi nhà tao. Đồ mất dạy. Con với chả cái. Mẹ tiên sư bố mày.
Nhưng hình như ông nhận ra ông chửi nó là ông đang chửi ông. Thịt người thì không ăn được. Ông bực tức ném bó đóm xuống đất rồi bỏ sang nhà ông em.
Ở làng nhiều người vừa sợ, vừa ghét ông Lích. Vì ông là người cái gì cũng biết nhưng cái cần biết nhất là ; biết điều thì ông lại không biết. Ông giỏi căn cơ, quyền biến, quảng giao. Thuộc lại có máu mặt, ăn được, nói được làm được. Gia trưởng và độc đoán. Ở nhà ý ông là chiếu chỉ triều đình là. Nhất ngôn cửu đỉnh, tứ mã nan truy. Vợ ông đẹp người sạch nết đảm đang như thế mà nghe ông một phép. Con cái đứa lớn đứa bé ông lừ mắt cái là như gà phải cáo. Nem nép như rắn mồng năm. Nhà ông ruộng cả ao liền, trâu bò lợn gà đầy chuồng. Và cũng rất thực dụng. Ai cần vay mượn có ngay, nhưng cứ dài năm ngắn bảy phân mà tính. Ai bí thì cứ lúa non mà gí. Đến mùa ông cho thợ sang gặt. Ai cần có việc lên xã lên huyện. Được ngay nhưng quà lễ phải biện đủ. Ông sai phái cắt đặt thợ thuyền cứ là đâu vào đấy. Khi cần thì giả lả vỗ về, khi cần là trợn mắt, gân cổ. Quả là một tay cơ mưu quyền biến.
Chị Lanh gái nhớn nhà ông. Giống mẹ xinh gái nhưng giống bố ở độ lạnh và quyết liệt. Chị hay diện Áo hoa màu xanh nhạt cổ tim, quần đen hay có cái kẹp gấu để không bị cuốn vào xích. Đạp xe Phượng Hoàng. Eo thon, mông nở, da trắng, ngực căng. Môi đỏ cười tươi mắt thì sóng sánh. Chuyên gội đầu bằng chanh sả nhưng đi chơi lại dấm dúi tí xà phòng Camay vào cổ Áo. Đi đến đâu thơm đến đấy. Trai làng khối anh thèm rỏ dãi, chị đi qua len lén hít cái hơi thơm tho ấy nhưng chả dám mơ. Trêu chọc vào là bị mắng té tát không ngóc mặt lên được. Thế mà anh Diệc lại tán đổ chị Lanh. Anh Diệc thì cái gì cũng tốt chỉ mỗi tội nghèo và ông bố thì nát rượu. Anh Diệc vạm vỡ, râu quai nón, mặt vuông chữ điền. Mắt sáng như mắt chim. Chân tay da màu đồng hun, nhẵn và sáng. Miệng cười răng đều tăm tắp. Nhưng bố nát rượu, mẹ mất sớm. Ba đứa em nheo nhóc. Anh nặng gánh. Làm quần quật ở lò gạch nuôi cả nhà. Cái lần chị Lanh đi chợ huyện về muộn qua lò gạch bị bọn trai nào trêu chọc sàm sỡ anh Diệc ra anh hùng cứu mỹ nhân. Thấy đánh nhau loảng xoảng ở góc ấy lên. Rồi sau đấy anh chị yêu nhau. Ông Lích thì cấm cản các kiểu, các cửa. Nên chị Lanh hay trốn bố ra bến sông gặp anh Diệc. Chị hay rủ tôi đi bảo sang nhà chị Mẩy bảo có tôi đi cho đỡ sợ ma. Có mà ma người. Chứ chị gan cóc tía. Qua nhà Mẩy lấy quyển truyện lấy lệ. Là tót sang chỗ anh Diệc. Sang đến nơi đã thấy có gói bỏng rang đường với cái đèn pin. Thế là anh chị dí cho tôi ăn bỏng và gí đèn pin đọc truyện. Biết tôi thích món này mà. Còn là rủ nhau tếch ra bờ sông. Đêm trăng ở sông quê tôi. Sáng và thanh bình mát mẻ lắm. Tôi vẫn nhớ bóng chị ngồi tựa lưng ngả đầu vào vai anh trên bãi cỏ ngập ánh trăng sáng bạc. Nhìn ra một khoảng sông lấp loáng cũng là trăng. Hai cái bóng lúc tựa lúc xoắn lấy nhau. Nhưng chị Lanh hay khóc và anh Diệc hay buồn lắm. Ông Lích cấm cửa bảo anh Diệc không xứng làm rể nhà ông. Ông không ngồi chung mâm với ông thông gia chuyên đi kéo gạch thuê rồi nát rượu được. Mọi người vun vào ông đều gạt đi. Bà vợ thương con gái. Xin hộ thì ông bảo ông đốt nhà. Anh Diệc cầm quà bánh sang là ông thả chó đuổi thẳng cổ. Anh Diệc và chị Lanh đã tính việc bỏ xứ mà đi. Nhưng còn bố ốm yếu và đàn em dại. Anh Diệc đi không đành. Chị Lanh thế mà liều có chửa với anh Diệc. Ông Lích cay lắm. Đứa com gái xinh đảm nết na nhà ông lại như bông hoa nhài cắm bãi cứt trâu. Mà các làng này ông lạ gì. Bao nhiêu phe cánh nay có dịp này hạ nhục ông. Biêu riếu ông. Cái sĩ diện của ông nó lớn lắm. Cả đến người thân cận cũng cười nhạo ông. Thói đời. Thương nhau chị em gái. Cãi nhau chị em dâu. Đánh nhau vỡ đầu là anh em rể. Miệng mấy thằng em rể chúng nó cười. Nó chúc. Hai cháu đẹp đôi quá. Là chúng nó chửi vào mặt ông đấy. Ông đay nghiến vợ, chửi rủa con. Nhưng vẫn phải làm đám cưới rửa mặt với làng. Sal đám cưới ông cố chạy cho anh Diệc vào ủy ban. Anh Diệc là người có tự trọng từ chối. Ông Lích càng điên ông muốn gỡ tí thể diện mà không được. Nhưng ông cũng o ép cho vợ chồng chị Lanh phải bỏ làng mà đi sau đám cưới. Anh Diệc là người điềm đạm chín chắn. Vẫn âm thầm nín chịu. Anh kéo cả bố và em với lũ em dắt díu lên thành phố. Bẵng đi thời gian. Anh đã là ông chủ làm gạch và vật liệu xây dựng lớn. Về làng bằng ô tô. Ông Lích vẫn ngại chuyện xưa, khoảnh lắm. Nhưng anh Diệc cứ ấn con dí cháu vào ông ơi,ông à. Rồi ông cũng nguôi nguôi đi dần.
Sinh lão bệnh tử. Sau một bữa rượu giỗ. Ông Lích lăn ra ốm. Mãi không khỏi phải lên tận viện lớn. Người ta bảo ông bị K gan. Cả nhà ông Lích khóc như ri. Mỗi Anh Diệc là bình tĩnh sắp xếp lo liệu mọi chuyện. Thuốc Tây mãi không đỡ. Anh tự đi mua thuốc Mán Mường gì ấy mãi trên mãi mạn Hoà Bình cho ông uống. Rảnh cái là về anh thay bỉm, đổ bô cho bố cứ như không. Chả giống anh con trai cán bộ chỉ đứng xa xa nhìn. Ông Lích không nói nhưng đã thay đổi cách nhìn với con rể. Ông quý con anh chị lắm. Cứ thơm mãi má thằng bé.
Tây tàu chán mà cái thuốc lá của anh con rể lại làm ông Lích khoẻ lại. Những người trêu chọc ông chuyện xưa ông chỉ cười trừ. Còn lại là khen hết lời. Sau trận ốm nặng. Tâm tính ông Lích cũng đổi. Ông xởi lởi, vồn vã mở lòng với mọi người. Ông không khéo nói nhưng mọi người đều nhận ra. Cuộc sống với ông Lích thật là những ngày dễ chịu. Nhưng trời chả chiều lòng người. Bệnh gan của ông tái phát. Và lần này thì chả thuốc nào chữa được. Anh Diệc bận dự án ít về chăm bố hơn trước. Ông Lích mong lắm. Ai nhắc đến tên Diệc là ông lại nén đau ngóc cổ lên ngóng. Sau mấy lần thăm thì ông Lích càng yếu lắm. Lần cuối anh Diệc về anh vẫn nâng đầu ông đút cháo. Và hỏi.
- Ông có dặn dò gì chúng con không?
Ông Lích khóc. Lần đầu tiên thấy con người sắt đá ấy khóc. Cái miệng ông méo xệch đi. Nước mắt tràn ra. Đám râu bạc cứ rung rung. Dòng nước mắt chảy tràn xuống gò má nhăn nheo.
- Diệc. Anh tha lỗi cho bố.
Anh Diệc bóp tay ông.
- Con cũng làm bố. Con hiểu lòng ông. Ông cho con vợ cho con cháu. Con chỉ nhớ ơn ông thôi. Chuyện cũ con chả nhớ.
Mặt ông Lích dãn ra nhưng nước mắt của ông vẫn chảy. Sau bao năm ông nắm tay anh Diệc Nghẹn ngào một tiếng.
- Con

Ngày trước kem là một thứ đồ ăn xa xỉ, là niềm ao ước của trẻ con vì chả mấy khi được ăn. Trưa hè oi nồng nóng bức. Có được que kem dừa, kem sữa, kem đậu xanh mà mút. Thì thấy cái nóng chạy đi đâu mất. Chỉ còn sự ngọt ngào của đường , vị béo của sợi dừa nạo , vị đậu xanh thơm ngọt.
Tiếng kem….mút đặc trưng của bác bán kem là một thứ âm thanh rất quyến rũ và quyền năng với bọn trẻ con. Là thứ mà chúng trông đợi nghe ngóng thèm khát trong hy vọng được ăn rình mút ké kem của ai đó. Khi có tiếng bạn quen réo lên. Ơi kem. Chú ơi. Kem
Nhưng không mấy khi cái cảm giác thích thú ấy được đáp ứng. Tiếng rao của kem cũng là một thứ âm thanh đặc trưng được tạo ra bởi một quả bóng cao su to hơn nắm tay được nối với một cái phễu thuôn dài có gắn lưỡi gà. thế là khi bác bán kem bóp mạnh hơi trong quả bóng xì ra theo cái lưỡi gà chạy ra đường ống dẫn hình phễu hóa thành tiếng chem…..kéo dài còn khi ngừng bóp thì do lực đàn hồi của cao su nên quả bóng hút không khí đẩy ngược trở lại thành tiếng ut…… nên người ta gọi tiếng kêu này là tiếng rao của bác kem mút. Kem được đựng trong một cái thùng xốp cách nhiệt nằm trong cái thùng gỗ tạp vuông vuông nâu nâu xỉn xỉn. Có lót vải và đá để giữ lạnh những que kem được xếp thành từng lớp đầu cắm xuống còn phần có gắn que tre làm chỗ cầm thì nhô lên. Nguyên liệu làm kem có lẽ là cực kì đơn giản đó là nước, đường , phẩm màu và một chút hương liệu hóa học nên que kem giống như một que đá có màu sắc và cách ăn duy nhất chỉ là liếm và mút từ từ chứ không thể cắn nổi que kem rắn như đá có lẽ cũng vì thế mà nó được gọi là kem mút chứ không phải là một cái tên khác mỗi lần có được que kem đó là cả một niềm vui lớn chỉ một que kem mà cả lũ bạn phải lâu nhâu lóc nhóc chạy theo rồi khi cho bạn ăn cùng thì không khác gì là ban phát chỉ cho bạn được liếm nhanh một cái là đã cảm thấy sung sướng lắm rồi. vị mát lạnh cùng vị ngọt thơm dù chỉ thoảng tí qua cũng đủ làm bõ công chạy theo và năn nỉ. Sau này kem dần được nâng cấp lên không chỉ là phẩm màu và đường hóa học nữa mà có kem sữa kem đậu xanh nhưng ấn tượng về những que kem xanh đỏ thì vẫn còn vẫn theo mãi. ấn tượng về que kem mát lạnh nhỏ nước long tong luôn là một ấn tượng thật ngon lành trong đầu những đứa trẻ quê ngày ấy.
Bây giờ nhiều lần ăn những loại kem hảo hạng sực nức mùi va-ni hương liệu gây thơm với đủ loại hương vị dâu táo những tiếng rao kem … mút và những que kem xanh đỏ chảy nước vẫn là một hình ảnh chẳng thể xóa nhòa trong kí ức của tuổi thơ tôi. Có lần sang Nhật ở cố đô Kyoto tôi ăn chiếc kem rất to có đến mấy vị trong chiếc kem nào trà xanh nào dâu nào socola, cốc kem to như cái phích con ăn sau thì lạnh toát hết cả người và chả còn muốn ăn gì nữa khi cơ thể không có nhu cầu về năng lượng và chất nữa thì tìm được cảm giác ngon miệng là một việc rất khó khăn. Cũng là ấn tượng và cảm giác ăn rất ngon nhưng so với những que kem mát lạnh của tuổi thơ thì vẫn không bằng.
Bây giờ ra quán kem có thể chọn đủ loại theo ý thích nhưng sự háo hức sự vui sướng khi cầm que kem trên tay thì đã mất đi rồi. Bây h ăn gì cũng phải tính xem có quá nhiều calo hay không? sợ béo sợ to vòng bụng. Và quan trọng nhất cái cảm giác hồi hộp thích thú khi ăn kem cũng không còn nữa.
Muốn đổi được kem , ngày xưa phải lo tích trữ lông gà , lông vịt , lông ngan nhưng ngày ấy mấy khi mới giết ngan giết vịt. Nên ước mơ về que kem nó xa xôi lắm. Nếu có giết ngan, giết vịt sẽ cẩn thận gom đám lông ướt nhẹp lại. Tãi ra phơi khô trên chiếc sàng, còn cẩn thận phủ ít lá bạch đàn để chống gió thổi bay. Lông khô rồi gom lại nhặt sạch rác lẫn vào với chờ đợi tiếng rao. Kem... Mút. Để có được que kem để được rủ cái Liễu mút cùng. Còn cẩn thận bấm tay để làm cữ chặn chống mút tham. Que kem mút chung ngọt và mát có mùi chanh, mùi đậu xanh. Mặt hai đứa giãn ra sung sướng mãn nguyện lắm. Dòng nước kem lạnh bị tan nhanh chảy xuống tay là vội vàng mút cả ngón tay. Dòng kem ngọt mát của tuổi thơ ngày nào.

Ở làng, chỉ ở cái làng thôi mà sau cái lũy tre xanh và rì rào hiền lành ấy lại có rất nhiều chuyện. Có cả đớn đau, hờn tủi đến cay đắng khốc liệt, ai oán, oan khuất. Của bao nhiêu phận đời, bao nhiêu kiếp người. Hạnh phúc, niềm vui sự sung sướng nó nhỏ bé và đanh quánh như cái cối giã trầu của bà Bện hàng nước. Còn nỗi buồn và những chuyện buồn nó lại to rộng như cái lũy tre mà cái quán của bà khoét vào hõm lũy tre ấy, chứa đến cả chục người mà vẫn lọt thỏm trong lũy tre quanh năm xanh ngằn ngặt .
Có vui vui chỉ là chuyện đặt tên ở làng. Có những cái trùng hợp thú vị lắm. Như là zời xe, phật độ ấy. Nào là cặp chồng Chung vợ Thủy. Đầu làng thì có cặp vợ Hà chồng Bá. Giữa làng thì chồng Nụ vợ Cười. Cuối làng thì chồng Thân vợ Thiết. Xóm bãi bồi thì chồng Hải vợ Sản. Đôi cất vó bè thì chồng Sông vợ Nước. Ngay cạnh nhà thì có cặp đôi Hớn Hở. Xa tí nữa thì là chồng Sung, vợ Sắn. Giá mà là Sung Sướng thì còn vui nữa. Đặt tên cho con cũng rất vui. Nhiều nhà đặt tên con vì nhiều đứa nên đặt vui miệng lắm. Bố là Ao sẽ có một dãy tên như thế này. Ao, ước, nước, lên, xây, nền, tới, tấp. Nhà thì một dãy không chơi với phụ âm. Cứ nguyên âm mà ních.
Ân, ươm, ướm, uyên, ương toàn là bươm bướm bay. Khà khà. Làng thì to đấy nhưng cũng chỉ quanh quẩn có mấy giòng họ lớn. Nên cái chuyện đặt tên nó cũng nhiêu khê nhàu nhĩ lắm. Rỗi việc là người ta hay lôi cả việc đặt tên và việc đặt tên kiêng tránh húy ra sao . Cũng là một nét văn hoá nhưng nói thật cũng rách việc. Có nhà đặt tên cho thuận việc dễ gọi nhưng có nhà cũng cầu kì lắm. Dân dã thì cứ theo vần của bố mẹ mà giã. Nên mới có.
Thảnh, thơi, thời. Thế, thuần, thục.
Hay cả đàn cá như.
Chép, Trôi, Trắm, mè, dói, chạch.
Nhà thì toàn lông vũ với bay bổng.
Chim, chích, sáo, vẹt, Câu, Sẻ
Có nhà đặt cái tên là mong mỏi vào sự thành công của con trong tương lai. Tên rõ là hay. Nhưng cũng tùy người mà làm nên. Như cu Trần Hùng Cường, Bùi Uy Vũ. Thì phải gọi là. Trần Trùng Trục hay Trần Như Nhộng mới đúng vì suốt ngày nó mặc cái quần đùi bé tẹo lặn ngụp vớt đất be bờ ao và đóng gạch. Được cái khoẻ rượu nhà ai nhờ đi đào huyệt mộ là đi ngay.
Bùi Uy Vũ thì phải là Bùi như Lạc hay Bùi như Đỗ. Vì nó vừa trồng vừa buôn đỗ, lạc chuyên chửi vợ như hát hay đánh con như két mòng. Nhà bán thứ bùi thế mà chả ngọt bùi gì cả.
Cũng có tên những cái tên nó mang nỗi chua cay nó mang mối thù theo cái tên. Mà chỉ người trong cuộc mới hiểu rõ. Chết cái người nhà quê hay nhìn mọi việc bằng con mắt phải nói là hẹp hòi có cái phần nào ảnh hưởng của tư tưởng nho gia, phong kiến lạc hậu và cổ hủ. Trọng nam khinh nữ. Nhưng người ta thường tự hào để đặt mình trong cái khuôn phép chật chội giả hiệu để mà tự hào. Để mà tự cho mình cái quyền phán xét việc của người khác. chê bai người khác. Những người muốn thoát ra khỏi sự trói buộc ấy mà sống cuộc đời của riêng mình. Một cuộc sống khác với số đông. Người ta thèm muốn sự tự do phóng khoáng như thèm muốn sự đầy đủ vật chất thích giầu có như nhà anh Hợi vốt cô. Thích được ăn thịt gà nhả bã, giò chả cắn ngập răng. Uống bia Nhật như nhà anh. Nhưng lại ra vẻ thanh cao, thanh đạm và bất cần. Cố vui cố tự hào với cái lễ giáo và cái tôn ti trật tự mà họ tự chui vào rồi thắt chặt. Để rồi hậm hực đố kị, hậm hực ganh ghét. Chê bai bêu riếu những gì mà họ cho không phải đạo. Họ chán những ông chồng của họ những ông chồng chuyên hút thuốc Lào vặt, uống nước trà bồm. Răng như bắp ngô bị nấm chỗ đen chỗ vàng. Mồm thối mù mịt. Nách hôi như chuột chù. Đánh bạc như chảo chớp chửi vợ như hát hay. Nhưng có ông nào sạch sẽ sáng sủa đi qua là tìm ra điểm xấu để chê bai. Họ lấy nỗi buồn của người khác làm niềm vui cho mình. Lấy niềm đau khổ của người khác qua góc nhìn thiển cận của mình chế biến nêm nếm để dìm cho người ta bằng chết bằng sự xót thương giả tạo. Sợi dây tình thương bao dung rộng lượng hình như bị đứt trong họ. Họ hằn học với cuộc đời và với chính họ. Như tên đứa bạn tôi. Nó tên là Hận. Chị nó tên là Uất. Để khi cần mẹ nó réo lên.
- Uất hận đâu? Có về mà hốc không?
Thường mẹ nó chỉ gọi một lần, rất to rồi câm lặng.
Mẹ nó người đàn bà đảm đang xinh đẹp một thời. Giờ sống lầm lũi và câm lặng như một con chó già. Luôn cau có và uất ức. Người mà ngày xưa bôn ba khắp các chợ trong vùng. Người đã từng cho tôi lần đầu tiên đi đò qua sông. Là người dạy tôi câu ca ghi nhớ những phiên chợ.
Một Dâu, Hai Mét, ba Ngà. Tư Cầu, năm Tráng sáu đà lại Dâu. Bảy Ngà , tám Mét, chín Cầu. Mười đi chợ Tráng. Một Dâu lại về.
Cô Hiền như cái tên của cô. Cô bán hàng xén ở các chợ phiên. Nhà cũng khá. Bao đám theo đuôi xin chết. Vậy mà cô chết lăn bố thằng Hận. Chết cái vẻ bảnh bao. Cái nụ cười kiểu nhếch mép như Nguyễn Thành Luân trong Ván bài lật ngửa. Hạnh phúc ngắn lắm. Những tưởng trai tài gái đảm thì sẽ Viên mãn. Ai ngờ. Bố thằng Hận giỏi giang đấy nhưng lại thoát ly ra tỉnh rồi học thêm gì đấy. Bao nhiêu của nả vốn liếng mẹ cu Hận dồn hết chăm chồng với cả yêu thương. Dù ở với bà mẹ chồng tác quái. Bà ấy goá sớm ở vậy nuôi bố thằng Hận. Khi lấy vợ về bà ấy như gà mẹ mất con. Cứ lồng lộn lên. Hành hạ con dâu bằng đủ chiêu trò của người đàn bà goá thâm độc và thủ đoạn. Bữa cơm của mẹ thằng Hận lúc nào cũng mặn vì nước mắt. Chả hiểu sao cô ấy vẫn lầm lũi và cam chịu. Đến người làng cũng không chịu được cái cách bà ấy đối xử quá quắt với con dâu. Mà thử hỏi mẹ thằng Hận sai cái gì mà bị đối xử như thế. Sai cái gì mà thu vén vốn riêng vốn tây về chăm lo nhà cửa nhà chồng. Bỏ chợ làm ruộng. Nấu nướng cơm nước, giặt giũ phơi phóng chứ chây lười gì. Đứa lớn đẻ ra cô đặt tên là Uất. Chắc là vì bà mẹ chồng.
Lúc cô chửa thằng Hận. Thì bố nó nghe mẹ ruồng dẫy cô. Rồi thậm thụt với cô nào ngoài tỉnh. Mẹ cu Hận ra mấy lần và lần nào cũng về với cái mặt sưng vù bảo bị ngã xe. Quê xa, anh em xa. Mặt mẹ thằng Hận cứ đanh lại. Nhưng không khóc nữa. Rồi đẻ đứa hai. Cô đặt tên là Hận. Thằng Hận bạn tôi bây giờ. Thương mẹ nó hay kể với tôi. Tôi về nhà lấy trứng gà cho cô. Vì cũng chả biết làm gì hơn. Bố thằng Hận về lừa mẹ nó ký cái giấy gì đấy rồi lấy vợ mới. Đem cả bà mẹ tác quái kia đi. Mẹ nó cũng không về quê ngoại. Dựng một gian hai chái. Lại chạy chợ nuôi chị em đó. Nỗi buồn trong bà luôn như chất chứa trong câu.
- Uất Hận ơi có về mà hốc hay không?
Giờ thì cô cũng đã đi rồi. Không hiểu dưới suối vàng cô có còn uất hận đến những người đã phụ bạc cô hay không?

Ở làng ở quê rất hay có những người như ông Khệnh. Mà như cái tên nó gắn nó vận vào ông ấy hay sao ấy. Lúc nào cũng khệnh khạng mở miệng ra là phét lác, đặt đít là khoe con, khoe của như bố đời mẹ thiên hạ. Mục hạ vô nhân. Luôn coi những người khác là ngu dốt, là nông cạn là không hiểu biết bằng mình. Luôn coi thường những người xung quanh là quê mùa thô kệch cho dù ông cũng như họ. Thích xa hoa, phù phiếm nhưng kiệt sĩ lõ đít. Đã thế lại ảo tưởng luôn nghĩ người khác rất thần tượng, yêu quý , ngưỡng mộ mình. Ngồi chỗ đông người nào như đám xá, hội họp là gân cổ, xùi mép.
- Tôi là nhà chính trị, nhà quân sự, nhà kinh tế học. Con tôi nghe tôi giáo dục định hướng. Hỏi xem nhà nào ở làng này bằng nhà tôi. Nói cho các ông các bà biết. Dù chả biết các ông các bà có hiểu được lời tôi nói không?
Thế rồi thao thao bất tuyệt, gân cổ, trợn mắt hùng hồn lắm. Xung quanh người thì lảng đi cho lành. Người thì chả hiểu có thật lòng không như cứ xun xoe.
- Bác dạy thâm thúy quá, sâu sắc quá. Bác không giảng chắc bọn em chả hiểu cái nhẽ như thế.
Được thể ông lại phát to hơn nước bọt văng cả ra chiếu.
- Tổng thống Mỹ không phải là Tổng thống của nước Mỹ. Mà là Tổng thống thế giới. Đồng đô la Mỹ là đồng tiền thế giới. Tiếng Anh là thứ tiếng của người thượng đẳng. Mỹ mà vào với Việt Nam tôi cầm cờ đi đón từ biên giới. Mỹ là siêu đẳng.
Cũng có người chẳng vừa đốp lại.
- Ơ nói như bác thế thì Mỹ nó bố thiên hạ nhỉ. Sao ở Việt Nam lại bị đánh bò lê bám càng rút lui nhục nhã thế?
Thế là ông tịt nhưng vẫn mắng át.
- Nhà anh thì biết cái gì? Vấn đề tầm cỡ ấy nói nhà anh cũng chẳng hiểu.
Nên người ghét ông Khệnh nhiều lắm. Mà ông ấy không biết hoặc cố tình không biết thì chịu. Người ta làm cỗ ông mò xuống bốc bải chê chỗ này bai chỗ kia. Nhưng bốc ăn nhem nhẻm. Lại luôn miệng.
- Ăn thế này nó còn có tí tiết vị. Tí vào cỗ ngồi với mấy lão phàm phu tục tử. Phí rượu, phí cỗ. Mất thời gian.
Cũng có người mát mẻ.
- Vâng. Làng này toàn phàm phu tục tử cả. Mấy người chui xuống bếp mà bốc ăn nhã được như nhà bác.
Biết bị cạnh khoé. Lão giở mặt ngay.
- Đàn ông phải ăn tục nói phét. Phải ăn no ngủ kĩ. Chổng tĩ lên zời. Mười đời không chết. Như nhà anh cả đời úp vào cái chảo rán chả. Bao giờ mới ngóc được đầu lên.
Có những đám rất thường nhưng lão lại mặc rất choẹ. Cà vạt, bê rê hẳn hoi. Cái cà vạt màu hoa cà của thằng em xi đám cưới say rượu ngã xuống ao bèo. Nó vứt đi lão nhặt lại dùng tốt. Cái mũ bê rê của ông anh lão đã chết. Gián nhấm mấy nốt. Hôm đốt đồ người chết lão tiếc rẻ nhặt lại. Hôm giỗ họ. Lão đứng dậy mắng bà trưởng họ te tát.
- Ngày giỗ tổ mà chị ăn mặc như thế à? Là ngày trịnh trọng chị phải khăn vấn, Áo dài mới được vào thắp hương tổ. Chị làm thế mặc thế là xấu mặt họ hàng nhà tôi. Nhà chị thay ngay đi. Chị trưởng họ vốn lành.
- Ông trẻ ơi. Con lo bắt lợn, sắp lễ, bát đĩa. Tí vào thắp hương con sẽ chỉnh tề. Không thì ai quán xuyến.
Ông Khệnh được thể nổi xung.
- Nhà chị không có cái phép thế. Không có nhà chị quán xuyến chắc không cúng được. Họ này hết người chắc. Nói còn cãi.
Ông Khệnh nói thánh nói tướng chứ kiệt sỉ thì gờ răng đê còn gọi bằng cụ. Ông chỉ quen với từ cầm lấy chứ không biết từ đưa đây. Là ông tổ của tì hươu. Thích đồ sang chảnh lắm nhưng chỉ thích ăn không của người khác. Có người mời thử hút xì gà. Ông kéo lấy kéo để. Ho sặc sụa rồi phán.
- Chả ra cái đéo gì! Không bằng thuốc Lào chân ruộng nhà tớ. À nhưng cho tớ xin điếu. Lúc nào nhỡ thuốc Lào thì hút chơi.
Rượu ngon cũng thế. Uống ùm ụp rồi chê. Nhưng lại xin vỏ về đổ nước chè vào bày tủ cho oai.
Bốn đứa con ông cũng dạng nhì nhằng kiểu ráo mồ hôi là hết tiền. Nên ông chỉ nổ về con với người lạ. Còn với người quen thì sợ tẽn. Ông thích nói những vấn đề cao và xa như S 400 của Nga bay được bao nhiêu cây. Cái ô phòng thủ và hệ thống chống tiếp cận được những loại nào cấu thành. Tàu ngầm, tàu nổi, máy bay trực thăng săn ngầm.... Ối zời ơi. Toàn bốc phét. Nghe chối cực. Ông thích kiểu gặp người sang bắt quàng làm họ . ông nhìn người ta đi gì? Mặc gì? Để nói chuyện. Với ông đồng hồ phải Thụy sĩ. Ô tô phải của Đức còn lại vớ vẩn hết.
Hôm giỗ tổ ông thấy con bé Tang ngày nào giờ đi Mẹc về ăn giỗ. Thế là bám chặt lấy. Đi cạnh nó mà ông vênh vang như sánh vai bước với Pu tin với Tờ răm với Tập chủ tịch. Rồi con bé Tang thì thầm gì với ông ấy. Dù con bé ấy cũng chém là chủ spa gì đó này nọ. Nhưng có người biết thì bảo. Com này chuyên điều hàng cho mấy quán Karaoke. Chuyên bơm độn cho bọn ca ve. Bà chủ gì? Khoe mẽ. Thế mà ông Khệnh tin lắm. Khoe về nó lắm. Cho dù trong họ nó với ông khác chi ngành. Xa tít mù khơi. Con ông có lấy nó chắc cũng được.
Mấy hôm sau thấy ông lại hùng hồn.
- mấy cái trại gà của anh em cu Phồn cu Phê chỉ làm bẩn cánh đồng. Tao sẽ đầu tư làm một trại nấm trồng theo việt gáp. Tao sẽ thay đổi cả cái làng này. Cả làng sẽ tranh nhau làm thuê cho tao. Tao gửi tiền cho cháu Thanh Thảo nhà tao rồi.
À cái Tang. Ra ngoài phải gọi là Bà chủ sờ pa. Thanh Thảo. Cái tên ấy là vì nó vừa đẻ ra thì bố nó bị con rắn trong bụi mây cắn. Lại tưởng gai mây đâm nên khi chuyển đến nhà cụ Hang chữa rắn cắn thì cụ lắc đầu rồi. Bố nó chết nên mẹ nó đặt là Tang.
Giỗ tổ xong lâu lắm sắp đến lần sau rồi mà chả thấy trại nấm của ông đâu. Chỉ thấy ông hay ra phố tìm cái Tang mà lúc về mặt cứ cúi xuống. Người rộng chuyện bảo.
Cái Tang nó lừa ông Khệnh rồi. Trại nấm gì. Giờ nợ đầm đìa ra đấy. Ngân hàng xiết nợ cả cái ô tô mà thằng com zai hay vừa taxi dù vừa chở thuê đám cưới rồi.
Ông Khệnh tịt hẳn sau vụ ấy. Đi đâu cũng cắm mặt xuống. Rượu vào chỉ gân mặt xùi mép.
- Con chó đẻ. Ông mà gặp thì ông róc thịt mày ra.
Có mà róc. Nó vỡ nợ trốn đi như bóng chim tăm cá. Công an còn đang săn nó. Chờ đến lượt ông. Ông Khệnh

dài thế, thằng nào đọc hết chưa.
Đọc hết rồi ngồi ngay ngắn lịa, tao vái

Trung thu lại đến. Lại có trăng sáng, gió mát có tiếng trống múa sư tử rộn ràng. Làm tôi nhớ đến nao nao những cái ngày thu ngày xưa ấy. Ngày chúng tôi tụ họp để tập thiếu nhi.

Thật ra tập thiếu nhi là cái tên gọi tắt. Ở vùng thôn quê nghỉ hè học sinh chả có trò gì chả có câu lạc bộ sở thích gì để mà tham gia để sinh hoạt. Nên xã đoàn kết hợp với nhà trường tổ chức cái hội trại hè. Cho lũ trẻ có cái mà hoạt động. Cả xã chia theo làng theo đội sản xuất được đánh số chia ra mà lập đội mà tập luyện để thi với nhau. Thế là lũ trẻ đen nhẻm ban ngày thì đày nắng, tắm sông, đá bóng, thả diều, móc cua, đánh dậm, mò tôm... Tối đến tụ tập ra sân kho hợp tác xã tập đội hình đội ngũ. Tập nghi thức đội tập múa, tập hát. Tập biến đổi đội hình từ hai thành bốn. Bốn thành tám. Đội hình chín, sáu, ba, không. Rồi nhảy múa hát ca. Cứ chiều đến cơm nước xong xuôi là vác trống

Ra sân kho hợp tác khua loạn lên để thúc quân, giục người ra tập. Nhà nào ăn cơm muôn tí là vừa ăn vừa dỏng tai lên nghe tiếng trống. Tùng bung bung tùng, bung tùng bung bung tùng bung bung.

Tiếng trống lan nhanh khắp xóm khắp làng. Cái âm thanh giòn giã sống động ấy thúc vào cái nhịp sống buồn tẻ nơi thôn quê. Thôi thúc người già phe phẩy cái quạt mo ra sân kho ngắm lũ trẻ để nhớ thương tuổi trẻ. Thôi thúc lũ trẻ bé hơn ba chân bốn cẳng ra nghiêng ngó leo cây, leo cột nhòm vừa nô vừa xem. Thôi thúc đội thanh niên trai tráng cũng kiếm cớ đi chơi để cấu chí nhau, bông đùa, bỡn cợt nhau. Chim chuột nhau rúc ra rúc rích. Thú ra phết. Trăng ở quê thì sáng lắm. Sáng trong trẻo và sạch sẽ. Sáng đến mức mà đi đến đâu cái bóng in rõ xuống nền đường, chỗ mấp mô trên đường cũng có thể làm cái bóng méo xệch đi. Mà ánh trăng nó khác hẳn cái ánh sáng của mấy cái bóng đèn dầu. Hơn cả cái ánh sáng của cái bóng đèn sợi đốt yếu điện lúc nào cũng đỏ quành quạch như vỏ tôm luộc. Ánh trăng nó tràn trề như tưới trên vòm cây, tán lá phủ đẫm những gương mặt sạm đen khắc khổ. Lấp lánh trên những khuôn mặt măng tơ. Trăng hào phóng và óng mượt phủ lên cái gì là làm đẹp cái ấy. Mặt ao có ánh trăng như được dán vàng dán ngọc. Và dưới ánh trăng đẹp đẽ ấy tôi và lũ trẻ say sưa tập đi đều, tập nghi thức đội. Tập đội hình đội ngũ. Theo tiếng trống bung bung tùng. Theo tiếng còi huýt tu huýt của thằng Công đội trưởng. Đến tận khi trăng lên cao và trong vắt. Trong đến mức nhìn rõ những vệt sương mờ nhỏ phơ phất trên những rặng cây. Mới ai về nhà ấy.

Tập đội hình chán sẽ sang tập múa tôi gầy nhẳng đen đúa múa cứ khòng khèo. Mãi chả khớp được động tác. Có mỗi cái điệu nhảy vòng đoạn điệp khúc.

Anh bộ đội đến nhà.

Cho em lòng dũng cảm.

Mà vẫn sai.

ở xã thôn tôi là to nhất trong bốn thôn. Có đến bốn đội sản xuất trong thôn tôi. Tập thiếu nhi chỉ đội tôi có cái đài cát xét để ghi âm bài hát để tập. Như thế là oai lắm đấy. Đi đâu mặt cũng vênh ngược oai phong lẫm liệt khoe là đội tao được tập theo đài. Thế thôi mà vui đáo để. Say sưa tập kệ cho đám bụi bốc mù lên bám đầy quần đầy Áo. Mỗi đội bao giờ cũng phải cử các anh chị thanh niên và chọn mấy bạn hát hay múa dẻo đi tập huấn trên xã rồi về dạy lại cho cả đội. Tôi múa vụng nên được cái Liễu dạy kèm. Nó học dốt nhưng lại xinh gái hát hay múa dẻo. Bao nhiêu thằng umốn được nó dạy. Được nó mắng, nó cầm tay uốn cho đúng. Hay nó phát vào lưng mỗi khi tập sai. Nhiều đứa còn cố tình tập sai để được nó chỉnh cho. Vậy mà nó chỉ được giao để dạy tôi.

Hai tay nó nắm tay tôi.

Anh bộ đội đến nhà. Chuyển. Cho em lòng dũng cảm. Chuyển chân. Cô giáo cho bài giảng. Chuyển.

Ối zời ơi bố này lạ cứ được chân thì hỏng tay thế này là thế nào?

Nàm nại.

Làng tôi nói ngọng vần L cả làng. Cái Liễu cũng thế. Đến tên nó mà nó cũng xưng ngọng. Nhưng vẫn nhiệt tình chỉ dạy.

Nó nói ngọng cũng vẫn dễ thương. Dưới ánh trăng mấy sợi tóc mai vương loà xoà trước trán nó bắt sáng như tơ ngũ sắc. Cái trán mịn lấm tấm mồ hôi. Cặp má bầu bĩnh và hàm răng đều tăm tắp như bắp ngô cười một cái nghiêng cả trăng. Mẹ tôi bảo.

Com Liễu môi đỏ má đào, răng như hạt bắp. Tướng vượng phu ích tử. Hàng phu nhân đấy. Ấy thế mà thật. Nó lớn lên xinh lắm. Đội đi Đức xuất khẩu về đua nhau tán. Đi toàn cúp 81 đồng đề hay 89 màu ốc bươu. Rồi nó cũng lấy một tay đi Đức về. Cả hai chuyển cả vào Sài gòn sống. Chả biết làm gì mà giàu lắm. Mỗi lần về làng tiền quà rải khắp làng. Hình như nó muôn gặp tôi. Nhưng chả hiểu são tôi ngại gặp nó. Có chồng nó ngại kiểu có chồng nó. Có hai đứa ngại kiểu có hai đứa. Thật ra tôi cũng chả nghèo. Cũng một vợ hai con ba tầng, bốn bánh. Nhưng cứ ngài ngại. Chả biết nó còn nhớ cái thằng tôi không? Chả biết nó còn nhớ đã cùng tôi tắm sông cùng cho chuồn chuồn cắn rốn. Cùng đi chăn trâu, thả diều. Còn nhớ nó dạy tôi tập thiếu nhi. Còn nhớ tôi táng nhau với thằng Kha sưng cả mồm để lấy lại khăn quàng và giấy khen cho nó. Giờ nó xinh đẹp, cười nói rổn rảng. Nước hoa thơm lừng. Không biết nó còn nhớ những đêm trăng trung thu tập thiếu nhi. Nhớ bài hát. Cô giáo cho bài giảng. Yêu xóm làng thiết tha hay không?

Ở làng là thế nào cũng có bài chửi .

Ngày ấy ở quê hay mất trộm vặt lắm toàn là đồ ăn được nào là con gà , buồng chuối , mấy quả cam mới bói… .chung quy cũng chỉ vì. Bụng đói thì đầu gối phải bò. Bụng đói và nhạt miệng thì sinh lắm chuyện. Đói kém sinh lèm nhèm. Và mỗi lần như thế là thế nào nhà có đồ mất trộm lại chửi gióng giả . ối trời ơi từ ngữ để chửi thì phong phú lắm . Nhưng chửi giỏi nhất lâu nhất phải là bà Diệu nhà bà ấy dù mất chỉ vài khóm măng tre không thôi thì bà ấy cũng chửi cả tuần trời.Cứ lúc nào rỗi rãi là bà ấy chửi còn định kỳ là vào lúc chập tối lúc gà vào chuồng lúc mọi nhà chuẩn bị bữa cơm chiều . Bà Diệu người nhỏ thó răng đen kịt mặt mũi lúc nào cũng nhăn nhó, nếp nhăn chạy khắp mặt bà như người da đen chơi xăm hình. suốt ngày bà ấy bịt cái khăn vấn tóc bằng nhung đã bạc phếch cái quần đen bằng vải xa- tanh với cái áo cánh nâu cứ thế bà ra cầu ao cạnh gốc dừa một chỗ rất rộng và vọng một vị trí đắc lợi vừa quang quẻ rộng rãi vừa mát để cộng hưởng, khếch đại tiếng chửi của bà. Bà thường đứng chống một tay vào cây dừa hoặc vừa cầm cái chổi tre vừa quét quèn quẹt vừa chửi :

- Cha bố mồ mả thằng nào, con nào bắt gà của bà , cha bố mồ mả mày . ở nhà bà nó là con gà về nhà mày nó thằng con hùng tinh đỏ mỏ nó cắn nó mổ người già người trẻ người lớn người bé nhà mày .

Ăn lông mọc lông, ăn da mọc mụn cha bố mồ mả nhà mày.

Bà Diệu người thì bé nhưng tiếng chửi vừa to vừa gióng giả bà lại biết ngân nga luyến láy tiếng chửi nên bà chửi cứ như người ta hát cho dù câu chửi của bà câu rủa xả của bà cũng chua ngoa độc địa chả kém ai. Bà chửi có bài có vở có lớp có lang vần điệu đoàng hoàng. Mất cáigì thì phải chửi theo kiểu ấy :

- Cha bố mồ mả nhà mày mày ăn thịt gà nhà bà thì thân mày mọc lông mồm mày mọc mỏ . Bà không chửi thì thôi bà mà chửi cho thì nhà mày chỉ có vàng cây héo lá , cơm không muốn nhá cá không muốn ăn, nhà mày cờ xanh cắm đầu ngõ cờ đỏ cắm đầu giường, vái lạy tứ phương rúc đầu vào quần bà chết này. Cha bố mồ mả mày .

- Bà chửi say sưa lắm chửi mà như hát lúc trầm lúc bổng lúc cao lúc thấp.Chả biết người ăn trộm măng, trộm gà có sợ hay lời chửi của bà không thiêng mà , măng với gà nhà bà vẫn bị mất.Có khi còn mất nhiều hơn như người ta lấy để trêu ngươi để cho bà điên lên mà chửi . Bà Diệu cũng là người khó tính bà chửi con trai bà thậm tệ làm cho con bà nhịn mãi không được phải vặc lại thế là bà lại chuyển sang chửi con . Cứ thế ngày nào bà cũng phải có cớ để chửi chửi nhiều mệt quá tiếng của bà xỉu dần rồi bà ngồi bệt xuống gốc dừa chỉnh lại váy áo ngồi nghỉ mệt để chửi tiếp một ca chửi của bà phải đủ cỡ ba tiếng mới đủ liều . Bà chửi giỏi đến mức trong làng có ai mất cái gì chửi lâu lâu một chút là người ta lại ví ‘ ấy gớm thật chửi i như bà diệu chửi ấy’. Bà chửi như một thói quen chửi như người nghiện đến cữ. Tiếng chửi nhiều khi chua chát như chính cuộc đời của bà.

Trong làng còn bà nữa cũng chửi giỏi là bà Sen ăn mày . ăn mày nhưng chửi giỏi bà chửi vì chủ yếu bị bọn trẻ chúng tôi trêu chọc bắt nạt . Bà Sen lúc nào cũng ăn mặc lôi thôi vừa hôi vừa bẩn quanh năm ngày tháng mặc cái quần vá chằng vá đụp cái áo mốc sì hôi hám . Cứ thấy bà đến là lũ trẻ con ùa theo hát trêu váng lên :

- Bà Sen ăn trộm trứng gà

Bà Ba bắt được bẻ què đôi chân

Bà ơi tôi ở đống phân

Con ma nó bắt tôi lần về đây

Thế là bà ta nổi xung chửi

Mả bà chúng mày lũ mất dạy để tao về tao hỏi thằng bố con mẹ chúng mày không biết dạy con để chúng mày hỗn thế à/

Bà Sen thật ra hình như cũng có nhà cửa cẩn thận nhưng không hiểu phẫn chí cái gì mà bỏ đi lang thang ăn xin ăn mày . Bà cứ quanh quẩn ở vùng quê này lâu lâu lại đến người làng cũng không giàu có gì nhưng mỗi lần bà đến lại cưu mang một chút thành ra bà chỉ rách chứ không đói . Bà ăn mày nhưng cũng rất khoảnh .Đồ cho bà mà cho theo kiểu bố thí vứt cho là có chết đói bà cũng không nhận . mà ai cho bà cái thì bà cũng cố làm lại cho người ta cái gì đó không nhiều thì ít.Bà chỉ ghét bọn trẻ con vì thấy bà ở đâu là chúng nó loẵng ngoẵng theo đuôi đọc vè trêu chọc. Mà đuổi bọn trẻ khó lắm quay lại đuổi chúng là chúng chạy té ra nhiều rồi lại rồng rắn theo sau. Suy cho cùng ngày ấy bọn trẻ chẳng có mấy trò vui người lớn đi làm đồng đi học nửa buổi còn nửa buổi tụ tập cùng nhau vớ gì chơi nấy nên trêu người cũng là trò vui chúng chẳng dại gì mà dừng ngay lại chúng phải trêu cho bà Sen thật cùn chửi càng to chúng càng vui thích , bà chửi đến khản cả tiếng ngồi phệt cả xuống đường có người lớn đi qua can thiệp thì chúng mới thôi. Những trò chơi tinh nghịch thuở bé này sẽ gây ra những thói quen tâm lý mà khi trưởng thành người ta sẽ nhận ra đó thật ra là những thói xấu.

Còn một người nữa cũng hay chửi quàng đó là mụ May . mụ May là một người đàn bà hơi hơi tâm thần xấu xí suốt ngày lang thang ngõ này xóm nọ ai cho gì cũng ăn ai bảo gì cũng làm nhưng mụ lại thích chơi với trẻ con lũ trẻ thì cứ có gì vui là thích rồi chưa phân biệt được đó là lịch sự hay không.Mụ rất giỏi hát xuyên tạc bậy bạ chả hiểu mụ có dở người thật hay không . Nhưng những bài hát nổi tiếng bị mụ tự xuyên tạc hay người ta dạy mụ thì mụ học thuộc nhanh lắm . Nào là : thanh niên quê tôi chỉ lấy vợ là nhanh , bảo đi bộ đội thì trốn sạch sành sanh bảo đi dân quân thì nộp đơn lên kiện..... đấy đại loại như thế . Vui thì mụ hát vậy còn không vui thì mụ lại chửi quàng mụ chửi vừa bậy vừa tục nên những con nhà nề nếp thấy mụ ở đâu là đều lảng đi chỗ khác chỉ lũ trẻ là thích quây lại . rồi sau một thời gian dài không thấy mụ May đâu nữa không biết mụ bỏ đi đâu hay bị bệnh mà chết rồi bọn trẻ thì vô tâm vắng mụ chúng cũng chẳng buồn chỉ có điều không có bài hát xuyên tạc nào mới để nhại lại nữa chúng đành nhại đi nhại lại những bài ngày trước của mụ.

Đấy một phần của làng một phần của tuổi thơ. Không phải tất cả đều trong lành đẹp đẽ. Có cả chửi nữa mới thành làng. Phải không anh em?

Ngày trước chả hiểu sao như có cơ cấu và biên chế ở mỗi làng kiểu gì cũng có người dở người, có người động kinh, có người chí phèo, có người ngơ ngơ ngẩn ngẩn nhưng cứ nhà ai có cỗ bàn ăn uống là vác mồm đến ăn chực. Và có người quá lứa nhỡ thì. Hình như có như thế nó mới thành cái làng hoàn chỉnh thì phải.
Làng tôi cũng thế ngoài cái đội đi thanh niên xung phong về ế một lứa thì có người ở nhà cũng ế. Là cô Hạ chết cái cô Hạ không xấu. Người trắng trẻo phốp Pháp môi đỏ răng trắng kể ra là dạng xinh gái ở làng. Nhưng cô lại bị động kinh. Thế là giai làng biết cái nguồn gốc bệnh này của cô thì nó lánh hết. Nhiều người đã chứng kiến cảnh cô đang ngồi bỗng dưng bổ ngửa ra mắt trợn ngược như com lợn bị chọc tiết. Bọt mép xùi ra. Chân tay giật vẫy điên loạn. Nếu có người bên cạnh phải mấy người nhảy vào đè giữ chặt một lúc sau thì cô rũ ra như tàu lá chuối bị hơ lửa để gói giò. Tóc tai rối bù tổ quạ. Ánh mắt mệt mỏi và thất thần. Có lần cô đang nấu cơm thì lên cơn động kinh ngã vập mặt vào bếp rơm cháy hết cả tóc tai và cháy xém một bên má và tai. Lúc người ta lôi ra tưởng cô đã chết cháy, mùi tóc cháy khét mù mặt bị cháy lại dính tro than. May sao là bếp lửa rơm nó tắt nhanh chứ là bếp củi thì cô chắc chết cháy rồi. Bệnh cô thế nên không làm được việc nặng mẹ cô sắm cho cô gánh hàng xén đặt ở ngã tư giữa làng. Việc bán hàng nhàn hạ cô càng béo trắng ra . Cô hay xoã tóc che vết sẹo bỏng bên má và vết cháy ở tai đi nhìn nghiêng nghiêng cô rất là xinh gái và thánh thiện. Cũng có người qua lại à ơi tán tỉnh nhưng cô cũng khảnh tính chả phải loại dễ dãi.
Thời gian cứ thế lừ đừ như con trâu nhà ông Tá hàng chiều đi về ngang quán cô. Cái gánh hàng xén của cô đã thành cái cửa hàng tạp hoá. Cô rộng vốn hay bán chịu nên đông khách lắm. Cô bán cả thuốc tây. Đề xa, áp pa rin với mấy loại thuốc thông dụng chữa bệnh vặt. Đau đầu cảm mạo thông thường. Cô trông càng ngọt nước cô diện Áo phin pha loong màu trứng sáo, quần xa lanh đen nhưng nhức. Đi dép nhựa trắng. Kẹp tóc bằng cái kẹp loại của Sài gòn chứ không phải cái kẹp ba lá hay dít tóc như của mọi người. Chỉ có tuổi xuân là nó cứ trôi đi chả giữ được. Tôi hay ra cửa hàng cô chơi. Làm giúp vài việc cộng sổ hay nhập tiền hàng. Cô lại cho kẹo dồi chó, bánh quế hay xẻ cho một nhúm mì chính để trả công.
Có lúc vắng khách mặt cô tự dưng ngây thuỗn ra rồi cô thở dài. Xoa đầu.
- Mày có thương cô không?
Tôi chỉ nhỏn nhẻn cười vì chả hiểu são cô lại hỏi vậy. Rồi cô lại bảo.
- Mày trông hàng để cô ngủ tí.
Rồi cô nằm ra võng thi thoảng tôi liếc vào nghĩ bụng. Cô này điêu thật bảo ngủ mà mắt cứ thao láo như rắn ráo rồi lại mở cúc Áo ngực ra nắn bóp liên hồi. Rồi liên tục thở dài.
Cô quý tôi. Có gì cũng phần, cũng cho dù nhà tôi chả có họ với cô. Với lại tôi cộng sổ với tính nợ nhanh lắm. Hơn cô dò dẫm tính nhiều. Cô hay chỉ vào tôi giới thiệu với người quen.
- Con ông giáo đấy học thông lắm.
Và người ta hay nhìn tôi kiểu dò xét xem thằng cu đen còi này có học thông thật hay không? Đấy cơ bản là như thế. Có thể nói là tôi và cô khá là thân.
Nhiều chuyện bí mật của cô tôi cũng biết. Như cái ngày lão Sáu đến làng tôi. Tôi đã nghe phong phanh về cái tay Sáu này. Đại để lão chả tử tế gì. Chuyên đi vòng các làng xã tán tỉnh các cô quá lứa nhỡ thì bòn mót của cải rồi té. Thế mà lão lại đến làng tôi. Lão tham gia các trò chơi giải trí ở làng. Đểu cái cái gì lão chơi cũng giỏi. Cái bàn bi – a dán nỉ xanh mốc thếch, cái gậy chọc cũng chả thẳng thế mà lão cứ mặt lạnh te thọc bóng vào lỗ. Dọn bàn ăn tiền của đám trai làng. Lão đánh bóng bàn như làm xiếc, quả phải quả trái, quả bạt nhàn như đi thêu kệ bên kia chạy thở huỳnh huỵch. Lão chơi bóng vặn thì kê nhẹ quả bóng vào chân hai lão khẽ lắc tay rồi vặn mạnh quả bóng đi cong tọt thẳng vào lỗ. Lão chơi cái gì giỏi cái đấy thắng cái đấy. Đám trai làng chả ai ăn lại được. Suốt thời gian ấy lão la cà ở làng. Lái thuốc Lào. Lái lợn. Lung tung cả.
Lão khôn lắm thắng nhiều lão không ăn cả mà kéo ra quán cô Hạ đãi kẹo lạc. Thắng nhiều thì lão mua cả cái đầu chó rồi ra quán cô mua rượu. Lão mua không bao giờ lấy lại tiền thừa. Lúc đưa tiền hay dấm dúi cầm tay rồi đá lông mày trêu cô Hạ. Trông đĩ lắm. Thế mà cô Hạ lại thích. Thấy má cô đỏ hồng ra cười khinh khích tay cô rụt vội như chạm phải sâu róm nẩy cả người lên. Tôi nhìn thấy hết. Lão hay nhìn tôi dò xét. Ánh mắt ấy lạnh lẽo lắm nhưng khi biết tôi thân với cô lão hay cho quà. Khi thì quả bóng da lộn, khi quyển vở mới cóng. Tôi hay từ chối nhưng lão hay ép nhận. Dù trong lòng đó là những thứ tôi rất thích. Lão rất giỏi nắm bắt tâm lý người khác.
Tôi nghi ngại lão có ý định gì với cô Hạ. Và lão làm thật. Mồm lão tán cứ trơn tuột như bôi mỡ. Lão luyên thuyên đủ chuyện và rất giỏi chế lời hát xuyên tạc. Làm cô Hạ cứ che miệng cười rinh rích như chuột khi lão đến quán chém gió. Bài Cô gái vót chông thì lão hát thành.
Như ba con bống ở trong niêu. Con bống to nhiều trứng rất ngon. Bu quay đi Hạ gắp đút mồm. Cha tiên sư bố nó đồ ăn tham.
Hay những đoạn hát dở như củ chuối. Mà lão ghép tên người làng vào.
- anh cu Vương nhún nhây, nhẩy một phát lên nhà năm tầng. Cầm dao bầu mắt trợn trừng hét lên rằng. Giết trâu đê. Ối anh ơi đừng giết, trâu nhà em để cày.
Đấy cứ cái kiểu nhăn nhở, nham nhở đấy mà cô Hạ yêu nó. Tôi biết thừa. Cô mua kem nghệ về xoa vết sẹo. Mua son tô môi cả một lọ nước hoa thơm lắm. Hàng hiếm đấy. Cô xịt thử rồi kéo tôi vào.
- Thơm không?
- Thơm
Tôi miễn cưỡng trả lời.
Tối đi tập thiếu nhi về tôi đi tắt qua lối ao Đình. Chợt thấy hai cái bóng đang ngồi cạnh bờ ao dưới gốc cây lộc vừng. Tôi thấy mùi thơm thơm. Thôi đúng mùi nước hoa của cô Hạ tuần trước rồi. Tôi dò lại gần chơi trận giả nhiều nên tôi bò như đặc công chả có tiếng động gì. Tôi thấy lão Sáu đút cái gì cho cô Hạ ăn. Mồm vẫn trơn tuột như bôi mỡ.
- Tu tu xình xịch... Ầm
Cứ mỗi cái ầm lão lại nhét vào miệng cô miếng bánh hay são ấy.
Ầm chán thì tôi thấy lão vật cô ra. Tiếng cô Hạ ứ ứ hức hức. Chân tay cuống quýt một tí rồi buông thõng ra như mệt nhọc lắm.
Mấy hôm sau tôi thấy bà Hệ mẹ cô đay nghiến.
- mày dây vào cái của nợ ấy làm gì. Tao nghe người ta nói nó là thằng lừa nó lừa bao nhiêu người rồi. Loại lông bông lang bang mất dạy ấy. Không tử tế gì đâu. Mày hốc gì mà ngu thế hử con.
Tiếng cô Hạ khóc dấm dứt. Giọng bé lắm.
- bu kệ tôi. Anh ấy tốt. Anh ấy hứa sẽ ở đây lâu dài.
- ngu thì cho mày chết cụ mày đi. Bố mày còn sống. Ông ấy róc xương mày ra.
Cô Hạ ra quán mà mặt buồn mắt đỏ hoe.
Lão Sáu thì xoay xở thuê cái hông nhà anh Pháo rồi mua máy xát gạo. Chắc là tiền của cô Hạ. Tôi thấy cô lôi vàng ra đếm và lên huyện rút sổ tiết kiệm.
Mới mở mà quán xay xát đông khách lắm. Lão Sáu gì cũng biết làm. Cô Hạ thì vui lắm. Tí lại chạy sang xem gạo trắng chảy ra. Rồi lấy chổi quét dọn. Gom trấu, gom cám. Mặt cứ đỏ bừng sáng ngời lên. Lão Sáu thì giờ sang quán như đúng rồi. Tự lấy chè xanh rót uống ừng ực, bóc kẹo dồi chó ăn nhồm nhoàm. Rồi mua đồ nhắm luôn. Cứ lấy rượu ra uống tùm tụp. Cô Hạ thì te tái, xăm xắn đếm tiền, gom gạo bên máy xát. Lấy cả khăn cho lão lau mồ hôi. Mua cả đá về cho lão uống bia Vạn Lực. Bà Hệ với linh cảm của người mẹ. Vẫn ra sức ngăn cản vẫn rền rĩ.
- nó là thằng đểu nó lừa nhiều người lắm rồi con ơi.
Lão Sáu giờ đến quán tiện mồm là sai tôi. Cái nọ cái kia. Thái độ kiểu ông tướng ngay. Tôi cũng lành cun cút làm nhưng tức tối lắm. Chỉ cô Hạ là vui.
Đùng một cái. Một sáng cái quán xay xát vắt ngắt. Máy móc dọn đâu sạch. Lão Sáu cũng mất tích theo cái máy luôn. Mọi người thì ngỡ ngàng. Còn cô Hạ tìm ngang tìm ngửa không thấy lão đâu thì đổ ốm. Nằm bệt trong nhà.
Đến cả tháng cái quán phải đóng cửa. Rồi cô cũng lần hồi dậy được. Hốc hác và câm lặng.
Một buổi trưa tôi vừa dò ra quán thì cô xách ngược tôi lên xe đạp. Đi với cô.
Cô mải miết đạp nhanh lắm lên mạn thị trấn. Đường xóc nẩy ê cả mông cô vẫn kệ. Hăng hái đạp mồ hôi ra đẫm lưng. Xa. Lên tít mạn qua chợ huyện . Cô đảo tìm và dừng ở một quán thịt chó. Trong quán lão Sáu đang ôm eo một mụ mặt rỗ lại đang.
- Tu tu xình xịch. Ầm
Cô Hạ dựng xe xồng xộc bước vào.
- Anh Sáu. Thế này là thế nào.
Lão Sáu thản nhiên đứng dậy.
- Là thế nào. Biến đi chỗ khác.
Lão quay sang mụ mặt rỗ.
- Com này nó bị động kinh lại dở người cứ đòi bám anh em ạ.
Cô Hạ oà khóc. Xông vào.
- Trả lại tôi. Trả lại tiền vàng của tôi.
Lão xô mạnh cô ra.
- Com dở này ông nện chết giờ. Tiền vàng nào của mày. Bằng chứng đâu. Ông gọi công an gô cổ mày giờ. Đi em.
Lão kéo mụ rỗ ra khỏi quán. Tôi bé quá chả làm gì được nhảy xuống vớ cái chống liếp cửa ném vào lão. Lão quay lại.
- Thằng oắt con. Ông xách cổ nện chết giờ.
Cô Hạ than khóc chỉ trời vạch đất một lúc đến lúc chủ quán bảo về mới thôi. Cô khóc suốt trên đường về.
Mấy hôm tôi đi thi học sinh giỏi trên huyện. Về thì nghe tin cô chết. Người ta bảo cô động kinh ngã xuống cống. Nhưng tôi không tin là thế. Tôi nghĩ cô tự nhảy xuống. Tôi kịp đưa tang nhưng chả kịp nhìn mặt cô lần cuối. Người ta bảo lúc vớt lên. Mặt cô trắng bệch. Mà bụng to lắm.
Cô Hạ ơi. Nếu cháu đủ sức chắc cháu sẽ đòi lại công bằng cho cô. Không để cô oan ức thế này.
Lão Sáu. Rồi đời lão sẽ phải quả báo.

Người ta thường nói “ Tiền bạc có thể mua được mọi thứ, trừ tình cảm ”, và tôi thấy thì điều này không hẳn đúng, có lẽ nên chỉnh là “ 1 cục wifi sẽ mua được kha khá tình cảm ” Nhà tôi vốn lúc nào cũng đầy ắp người đến chơi, nhưng bây giờ thì còn nhiều hơn nữa, vì nhà tôi mới lắp wifi mà mẹ tôi hay gọi là “ cục hai phai ”. Đời sống ở xóm tôi cũng khá nhưng lại rất ít nhà có wifi, điều này hẳn là có lí do. Với những nhà kinh tế ở mức bình thường, con cái đi học xa, bố mẹ ông bà ở nhà dù có tập tọe dùng Smart phone thì việc bỏ ra gần 200k 1 tháng có vẻ không thiết thực cho lắm. Còn với những nhà kinh tế khá thì họ lại chả thích việc dùng mạng chậm rì rì khi phải dùng chung với nhà hàng xóm. Thế là gần như nhà ai có nhà ấy dùng. Xin mật khẩu thì vẫn cho nhưng mà nói chung là không thật sự vui vẻ gì.
Nhà tôi có wifi, mọi người đến chơi có thể tranh thủ vào mạng, kể cho nhau những câu chuyện đọc trên ấy, những video hay ho ở trên mạng hay chỉ đơn thuần là cả mấy bác liền cả chiều thay nhau cũng chẳng nhập được cái mật khẩu. Có thứ giải trí, mọi người vui vẻ hơn, thân mật hơn và thế là tình cảm dần đi lên. Có khi mọi người chủ đích sang có việc dùng nhờ wifi, thế là tiện thể có cơ hội ngồi nói chuyện luôn. Nói cho đúng là wifi nó không mang con người ra xa như ở thành phố mà lại mang mọi người đến gần nhau hơn. Vì cơ bản có 1 điểm khác biệt, chỉ cần Cô nào mà xem được thời tiết cả tuần hay là biết trước nội dung phim Cô dâu 8 tuổi, thì tất cả cùng nhau bàn tán rôm rả mà chẳng biết điện thoại nằm ở chỗ nào. Họ gần nhau như thế đấy, vì cơ bản họ không bị con nghiện Smart phone xâm chiếm. Đấy là lí do tôi công khai pass wifi mà chỉ mua loại 1 râu nên chẳng phát được xa.
Từ khi có cục wifi, em gái tôi mắc thêm bệnh “ hắt xì liên miên ”. Chuyện này tất nhiên cũng có nguyên do. Cục wifi là nó mua về nên nó nhất quyết mật khẩu wifi theo ý nó. Và mật khẩu nó chọn là ngày tháng năm sinh của nó. Mấy cô bác ở quê thì thường hay quên, lại chả biết để chỗ tự động bắt mật khẩu, mỗi lần đến họ lại hỏi. Biết thế, tôi dặn mẹ nếu có ai hỏi thì mẹ bảo là “ sinh nhật con gái ”. Thế là vì cái mật khẩu ấy, người ta thường xuyên nhắc đến tên em gái tôi, thế là nó cứ hắt xì hơi liên tục, nhất là tầm chiều. Người lạ đến chơi thấy hàng xóm hay bọn trẻ con hỏi “ Sinh nhật chị Linh là ngày nào hả bác ”, người ta không biết nên thấy xóm tôi quan tâm đến em gái tôi quá thì cứ xuýt xoa cả xóm thân nhau quá, lại khen nhà tôi được cả xóm quý, thế là lại thấy vui vui.
Nhà tôi mở 1 cái quán bán hàng, được 2 năm rồi và hầu hết những người đi học hay công tác xa đều bảo “ Cái quán nhà tôi làm văn minh cả xóm ”. Trên thực tế thì nhà tôi cũng chẳng cách cái đại lí to nhất cả huyện bao xa nên người mua ban đầu cũng ít dù rằng quán bán rất rẻ. Người ta vẫn giữ cái quan niệm đi xa để tiết kiệm 5 trăm hay 1 nghìn rồi lải nhải mấy điệp khúc “ Ai cho 1 nghìn bây giờ ”. Dĩ nhiên điều ấy với cái quán nhà tôi chẳng quan trọng lắm, quán vẫn đông khách và điều tôi vui nhất là rất nhiều anh chị trong xóm đi học đi làm xa, hiểu biết hơn, biết giá cả hơn thì họ đều mua ở quán nhà tôi. Rõ ràng cũng chả lời lãi là bao nhưng nếu ai trong xóm mua ở quán tôi bán hàng cũng thấy vui vẻ hơn, vì cơ bản tôi thấy được ít nhiều tình cảm của họ nằm trong ấy. Vài hôm lại thấy mẹ tôi khoe cho người này cái này, cho người kia cái kia, bọn trẻ con thì lúc nào cũng hứng khởi khi được cho kẹo và luôn chào mẹ tôi bằng hết tất cả sức lực và không khí trong phổi. Mẹ bọn trẻ thì “ sĩ dởm ” và cấm còn chúng thì luôn xin rất nhiệt tình. Mua mấy cân hướng dương bán Tết thì mỗi người đến mua cho thêm 1 ít đến cuối cùng có khi chả đủ vốn nhưng vẫn thấy vui, vui một cách dã man như cái cách mà mỗi anh chị ấy bảo “ Cái quán nhà tôi làm văn minh cả xóm ”.
Nhà tôi luôn là nhà đèn sáng muộn nhất xóm. Chẳng phải vì tôi chăm học đâu mà là đèn của mọi người đến xem tivi. Cái tivi cũng đểu đểu thôi nhưng mà đặc biệt. Không phải nhà họ không có, mà chắc là vì họ thấy vui. Mấy chị em chia nhau từng hột ngô rang, vài cái bỏng bộp, vài miếng khế, nói chuyện to hơn cả tivi, phim thì chẳng xem mà toàn đi nói chuyện ngoài lề. Mọi thứ kết thúc khi nhạc kết thúc phim vang lên, ai về nhà nấy và không quên hứa hẹn tối mai lại sang xem. Phong cách xem film nông dân chân chất, mọi người cùng nhau chia sẻ cái sự văn minh nhỏ bé mà ấm áp.
Thế đấy, văn minh ở quê và ở nhà tôi là như vậy đấy. Bình thường thôi, giản dị thôi nhưng mà đúng là rất văn minh mà lị.

Nắng chiều xiên xiên bóng nắng qua bụi tre đổ một đống thừa thãi màu vàng chói xuống mặt ao. Ở một góc ao anh cu Đài ngồi thu lu như một đống củi mục cạnh cây sung ngái và lũ cỏ bợ. Trời mùa hè mà nó mặc cái áo dày chằng chịt mảng vá. Thỉnh thoảng nó lại ho lên sù sụ. Cái mặt trắng bủng đầy vết nám và tàn nhang với đôi môi thâm nhợt tố cáo rằng nó bị hen kinh niên thêm cả cái bị tim bẩm sinh. Thanh niên rồi mà nó chả làm được việc gì nặng. Động chân động tay là thở. Chỉ quanh quẩn với cái cần đi câu cá. Chơi với lũ trẻ com bọn tôi. Có lẽ đây là công việc phù hợp nhất với sức khỏe của nó. Nó ở nhà rồi đi câu quanh quẩn với cái bệnh hen suyễn kinh niên của nó. Có nằm mơ nó cũng không nghĩ được nó lại được phong lên chức trạng. Được nâng vút cái lên tận trên mây, lơ lửng mãi cũng chả xuống, chọc cũng chả rụng. Nói có người nghe đe có người sợ. Chả phải vừa xách cần chạy vừa thở khò khè khi câu trộm bị đuổi nữa
Nguyên do cũng bởi là cái đại dịch chơi đề nó tràn qua khu vùng quê yên bình của tôi. Gớm thật toàn những người dân quê tôi mà cũng chẳng thật thà chất phác hết đâu. Khôn róc cả đấy. Biết thừa những câu đánh đề ra đê mà ở rồi. Mà vẫn cứ say sưa lao vào.
Tiền dắt giải yếm bo bo.
Trao cho thằng chủ rồi lo dỡ nhà.
Cả làng cả nước như vào cơn lên đồng tập thể. Nhà nhà đánh đề người người đánh đề. Sinh lực, trí lực, tinh lực sự thông thái, khoa học hay huyền bí rồi đến cả nhảm nhí của con người cũng được quy vào chấm vào nháy của đề. Ngồi chỗ nào là thấy bàn luận chuyện đề. Người ta thay vì hỏi thăm nhau. Thì hỏi nhau đêm mơ gì rồi tra bảng thơ. Các loại mơ được kể ra rồi người ta suy đoán, giảng giải cho nhau. Tự dưng ai cũng cho mình cái quyền năng giải mã giấc mơ. Thuộc bảng thơ đề hơn thuộc bảng cửu chương. Đám cúng, giỗ hay họp mặt, hiếu hỉ. Chuyện về đề nó cứ râm ran lên. Thể nào cũng có chỗ túm tụm rồi có ông đỏ gân mặt, bọt mép xùi trắng ra. Tay chém phần phật.
Mơ thấy dê hả. Thấy dê thì thế này
Đêm qua mơ thấy con dê.
Chiều nay đề sẽ chắc về ba lăm.
Cả đám đông há hốc mồm lên ngớp ngớp những lời phán ấy rồi hí húi ghi lại con số. Giấu giếm nhau, dò xét nhau. Hóng hớt nhau. Chê bai nhau. Khâm phục nhau. Chờ đợi và chờ đợi.
Rồi đánh đầu, chặn đít, bao số. Nuôi đề. Đánh lộn số. Đánh đề không lộn ăn l.. Trẻ con.
Bảng thơ thì.
01 là cái cột nhà
02 là cái đàn bà hai đeo
03 giống cái khăn quàng..
Đấy. Kiểu như thế. Còn lại kiểu thơ nữa như thế này.
Sáu đi rồi sáu lại về.
Ba đi đón tám về nhà nghỉ ngơi.
Mặc dù thơ chế giễu cũng có.
Hôm qua đề đổ không không.
Cả làng An tử chổng mông lên giời.
Phải nói là cơn cuồng đề nó lan đến làng tôi làm tanh bành cái làng lên. Cứ chập tối thi thoảng lại có tiếng đánh chửi nhau của vợ chồng nhà nào đó. Tiếng đồ đạc vỡ bị đập phá. Tiếng than khóc rền rĩ của phụ nữ. Vì thua đề. Vì phải bán đồ bán đạc đỡ gỡ để nuôi con đề.
Nhưng người ta vẫn say sưa kể nhau nghe nhà ông Bê bà C mới trúng bao nhiêu chấm vừa mua xe cup với tivi màu. Ăn bữa nào như cỗ giỗ bữa ấy. Cứ đổ buổi ra chiều là xóm ngõ xôn xao cả lên. Các tay đầu nậu đi gom bảng, úp bảng cho các chủ đề cứ lượn lờ bằng xe đạp trên khắp các ngõ ngách. Chờ tiếng gọi.
- Vào đây, hộ chú tí.
Vào cái là thoăn thoắt .
- Chú đánh con gì, có áp mạn hay bạch thủ. Có lộn không? Nuôi cả dãy hay con một....
Hí húi tí là lên lên xe lượn. Ghi bảng trao tích kê thao tác gọn như cậu nằm với mợ.
Chả phải rao câu nào mà vẫn được gọi ời ời. Tí lại có :
- Vào đây hộ tí.
Để rồi đến tối. Lại rộ lên tiếng chửi thề, tiếng thở dài cay cú. Tiếng hú hét của người trúng thì ít lắm. Mà nhiều người khôn có trúng họ cũng cứ âm thầm. Âm thầm để gỡ gạc lại những gì đã mất.Cờ bạc vốn dĩ nó chỉ là sự luân chuyển tiền bạc, tài sản từ người này sang người khác. Như năng lượng chuyển hoá từ dạng này sang dạng khác. Nó không phải hoạt động sản xuất để tạo ra của cải vật chất. Nhiều người hiểu được bản chất của nó như vậy. Mà vẫn đâm đầu vào. Nghiện như nghiện ma túy. Để mà hủy hoại cuộc sống của bản thân và gia đình. Con không nuôi nhưng đi nuôi con đề chỉ mong ngóng nó đổ về. Còn tiền bạc của cải thì cứ đội nón ra đi và rủ hạnh phúc đi theo.
Khi mà thấy lòng dân đã có tí nản về đề. Thì mấy tay chủ đề đã kích cầu bằng cách dựng lên các trạng đề, thánh đề. Như các vị thần linh giáng trần cứu nhân độ thế. Cho thơ cho số để người ta đánh đề sẽ trúng. Để dễ thao túng và điều khiển những người dở hơi, ốm yếu què quặt, thần kinh không minh mẫn sẽ là những người được chọn.
Và chả hiểu từ đâu, có những tiếng thì thụt.
- Cu Đài là trạng đấy. Cho số như thần.
Rồi có hôm nó đang ngồi câu có một bà lạ mặt mặc cái Áo nâu ở đâu đến. Quỳ trước mặt nó lạy như tế sao.
- Con cắn rơm cắn cỏ con lạy cậu trạng. Nhà con theo nuôi mấy con đề đến không còn gì nữa rồi. Con khấu đầu xin cậu trạng cứu vớt nhà con. Cho con xin số gỡ lại. Con lạy cậu trạng. Con xin cậu trạng.
Thê thảm sướt mướt lắm. Anh Cu Đài hốt hoảng chả hiểu đầu cua tai nheo thế nào cũng chả biết xử lý thế nào. Nó cuốn vội cần để chuồn. Mặc bà kia cứ phủ phục rền rĩ than khóc.
Đùng một cái mấy hôm sau mấy hôm sau bà kia dẫn một đoàn quay lại. Mang theo cả xe quà bánh, đồ ăn biếu cậu Trạng.
Ối giời ơi. Sao mà nhiều đồ ngon thế. Bánh kem xốp giòn tan, ngọt đậm. Quả nho tròn căng tím lịm. Chả cả khoanh. Vàng rộm, bóng nhẫy. Chả ấy mà thái miếng dầy hình bình hành cắn ngập răng thì ối zời ơi. Chả quê tôi ngon nổi tiếng. Bảy nạc, ba mỡ. Giã tay, mắm ngon. Miếng chả vừa đanh vừa vàng. Vỏ chả vàng rộm dai vừa phải, lớp bên trong chín kỹ mềm vừa, lớp trong cùng chín tới hơi thoáng tí màu hồng hồng. Bọn trẻ đi theo nhìn nuốt nước bọt ừng ực. Bà ấy hôm nay tóc vấn cao Áo loong trắng, quần đen, dép nhựa như cô dâu ấy. Bà lại phủ phục.
- Con lạy cậu trạng, con đội ơn cậu trạng . Nhờ cậu cho số mà nhà con sống lại. Đội ơn cậu trạng. Có chút quà mọn. Xin cậu nhận cho.
Anh cu Đài vẫn còn ngơ ngác. Nhưng ông chú khôn ngoan thì không. Ông Đe thì nhận ra ngay món hời.
Ông bảo.
- Cậu trạng không nói gì là cậu nhận lễ đấy. Lạy cậu trạng đi.
Ông Đe thì khôn rồi ông đã nghe phong thanh về mấy trạng đề cách đấy mấy xã. Kiếm ăn lắm. Giờ lộc giời bỗng dưng rơi vào tay thằng cháu dơ dở, ốm yếu của ông. Bố mẹ nó thì chân chỉ hạt bột lúc nào cũng lơ ngơ như tây dẫm phải phân chó. Vậy thì vui rồi, ngon rồi. Cháu ông đã thành trạng đề. Nhà ông đổi đời rồi.
Bà kia thì quay sang phân trần với mọi người.
- Cậu trạng thật là thánh nhân. Hôm tôi lạy xin số cậu. Cậu đứng dậy thu cần. Lưỡi câu trống không cong như số hai. Cá không có con nào. Tôi hiểu ý cậu trạng. Tôi dồn tiền làm con không hai. Thế là đổi đời.
Giải đề như thế mà những người dân bình thường khôn róc lõi, bủn xỉn từng đồng lẻ lại há hốc mồm tin theo. Để rồi theo nhất cử nhất động của cậu Trạng để rồi luận đề.
Có người lạy xin trạng viết vào tờ giấy. Nó vẽ nghệch ngoạc mấy nét. Thế là ra sân túm tụm phơi nắng soi ngược lên mặt trời để luận số. Ông Đe thì lôi tuột thằng cháu về ăn ở trong nhà mình. Ông mớm thơ cho nó. Ông lấy nước chanh vẽ vào giấy phát cho người xin bảo thả xuống nước nó mới hiện số. Và quả thế thật. Tờ giấy trắng tinh thả xuống nước một tí nét chữ,nét số sẽ dần hiện lên. Như Pháp thuật gì cao siêu lắm. Người đến ngày càng đông. Cu Đài bỏ hẳn câu chỉ việc ngồi nhà gắt gỏng. Nó vốn ốm yếu nay bị quấy hỏi nhiều hay cáu gắt. Nhưng bây giờ những câu cáu gắt của nó là của cậu Trạng là lời của tiên thánh để cho số đánh đề. Có người còn rình cả xem nó đi vệ sinh như thế nào để luận số. Con ma đề nó làm người ta ngu muội đến như thế là cùng. Khôn ngoan cho lắm vào.
Ông Đe mở dịch vụ trông xe, kinh doanh ăn uống cho người chầu chực đến xin số. Tiền vào ùn ùn. Quà bánh của ngon vật lạ chảy vào cửa nhà ông Đe như nước lũ. Cu Đài mặc quần Áo trắng. Da vẫn thâm bủng. Nó ăn giò nhả bã trong sự thèm thuồng của chúng tôi. Nó chả chơi với lũ trẻ ranh chúng tôi nữa. Nó là cậu, nó là trạng.
Ông Đe mua xe máy ông không thèm mua cá ươn hay ba bét nhè mà ông mua cái mô kích của Nga. Cho nó to nó oai hơn cả cái Simson hay cái cúp 81 của lão Thiện đi tàu. Xe có sơn chữ CCCP. Mà người làng dịch là. Cục cứt của Pháp. Người thâm hơn thì dịch là. Của cháu chú phang. Kệ.
Ai nói mặc ai. Ông cưỡi lên xe phóng tít mù, khói xe xanh xanh thơm thơm. Chẳng may chết máy hay hết xăng ông hò bọn trẻ đẩy xe. Cả lũ xúm xít vào đẩy. Lấy cái việc được chạm tay đẩy cái xe máy ấy là Vinh dự và vẻ vang lắm.
Chả hiểu ở đâu người ta nghĩ ra trò các trạng đề kết nghĩa anh em với nhau. Cưới xin với nhau. Cả làng kéo nhau đi xem. Lạ thật những người ngơ ngẩn bây giờ mặc quần Áo đẹp tô son trát phấn thì họ vẫn ngơ ngẩn. Họ như những con rối theo sự điều khiển của ông Đe. Trước con mắt hau háu rình luận số của đội chơi đề. Và ánh mắt thèm thuồng của lũ trẻ đói ăn khi nhìn thấy chả cả vành, giò cả cây.
Dần dần dân cạn tiền. Bão đề lắng xuống. Từ từ và chậm rãi như thủy triều rút. Nhà trạng bỗng chốc vắng hoe. Tiếng bà thím bắt đầu đay nghiến ông Đe và cu Đài. Ông Đe ăn chơi xe máy, tủ lạnh, xóc đĩa. Của thiên lại trả địa. Cu Đài bị đuổi về. Lại về với nếp nhà tranh vách đất, lại đi câu. Cái mắt lại bủng hơn ra, thâm xịt. Lại đói khát. Có lần tôi ăn kẹo nó ra khẩn khoản xin mút. Nhưng tôi nhớ nó hồi ăn giò nhả bã. Nhớ hồi nó chả thèm chơi với lũ tôi. Chả cho. Dù tôi có cả chục cái do anh đi tàu mang về.
Thế rồi một chiều mưa cu Đài chết. Nó chết ngồi gục cạnh bờ ao cái cần câu bị cá kéo lệch đi. Còn nó chết ngồi như một con quạ bị ướt cánh. Đầu gục giữa hai đầu gối.
Đài ơi. Giá như ngày ấy. Tao chia kẹo cho mày. Thì bây giờ tao sẽ không phải ân hận. Thôi thời gian làm trạng cũng là để mày hưởng cái sung sướng của kiếp làm người được một lần. Tha lỗi cho tao Đài nhé.

Chưa thấy người đã thấy tiếng. Vừa ló ra khỏi cái bờ tre vân loại tre ra hoa nhà lão Hìu tôi đã nghe tiếng của bà Nhẹn với bà Hia cười khanh khách. Tiếng cười giòn tan và trong trẻo rồi tôi thấy một hình ảnh thật đẹp. Bà Nhẹn tay đẩy xe, tay giương ô ngửa mặt lên trời cười ặt ẽo, còn bà Hia tuy ngồi xe lăn người bé quắt, chân như cây sậy. Chín mươi rồi đại thượng thọ rồi còn gì nhưng nhịp cười vẫn nẩy cả người lên. Nhẹ thôi. Nhưng đủ làm rung rung đong đưa, hai mái tóc bạc phơ . Làm những sợi tóc bắt ánh nắng nó trắng sáng lên giữa cái lồng lộng đường đê mùa thu. Giữa đồng xanh, mây trắng và thoả thuê là nắng vàng. Vàng ngọt và thơm lựng, sạch sẽ như dòng lúa nếp cái hoa vàng đã hong khô được đổ ào ạt từ thúng vào trong cót. Khi tâm hồn người ta thanh khiết và tự tại tiếng cười nó sẽ trong veo và sảng khoái lắm. Nhìn hai bà già đẩy nhau trên xe lăn trên con đường đê ra chùa vui vẻ và tình cảm là vậy. Họ là chị em ruột. Không. Họ là bạn bè thân thiết. Không. Họ là họ hàng. Không.
. Vậy mà thế đấy. Với tình cảm và tâm lý con người mọi định nghĩa, khái niệm, suy diễn đều mang tính tương đối. Lòng nhân từ nó làm người cư xử đến phát lạ. Hai bà bây giờ chăm sóc nhau hơn cả ruột thịt.
Những đắng cay tủi hờn của đời người dường như được xếp lại nằm ngay ngắn xếp lớp như đám tre ngâm dưới ao để làm đóm . Để đốt đi nhưng u uẩn, phiền não. Để rực lên cái đốm lửa và tiếng rít của cái điếu cày phả những cuộn khói thuốc Lào trắng đục lửng lơ quyện tròn bay vào chiều của ông Tá . Để tiếng cười vang bay, lan xa giữa cái thênh thang mát rượi của đồng làng vụ lúa đang trổ đòng tươi xanh. Tôi đi đến cất tiếng chào. Bà Hia, bao giờ cũng là bà Hia nói trước.
- Cu cháu về dự lễ cất nóc chùa đấy à? Vợ con đâu mà về một mình. Ra nhanh đi. Nắng quá hai bà ra vái sư cái rồi vào chỗ cỗ chay đây. Nhớ ủng hộ chùa đấy nhé.
Tôi rút ví biếu hai bà. Lạ thật người già nhưng vẫn thích tiền đấy. Cho biếu là vui lắm.
- Lần nào về cũng cho thím. Xin cu cháu nhé. Sau này thím chết. Thím phù hộ cho. Nắng quá ngồi rạp không chịu được hai bà ra lạy sư thầy rồi ra chỗ thụ lộc đây. Ra chùa lại có lộc này. Đẩy nhanh lên tí bà. Nắng bỏ mẹ.
Bà Nhẹn vội vàng cầm tờ giấy bạc nhét sâu vào túi. Bà xin nhé. Rồi đẩy nhanh chiếc xe lăn về phía bóng râm. Nơi có tấp nập người đang chuẩn bị cỗ chay.
Hai bà đều là thím của tôi đấy. Bà cả và bà lẽ. Hai người như hai người đến từ hai thế giới khác. Khác nhau ý thức hệ như chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa ********. Thế mà lại ở được với nhau.
Bà Hia như bộ trưởng ngoại giao của họ tôi. Thăm hỏi cưới xin, lễ lạt có bà đi là thông đồng bén giọt. Bà đẹp có tiếng cả vùng. Mặc Áo trắng cổ sen hay Áo dài đều đẹp. Da trắng tóc dài, răng đen nhưng nhức như hạt na. Mặt xinh, môi mỏng, mắt to, mũi cao. Lại thông minh, nhanh nhẹn làm trạm trưởng y tế xã. Ăn nói ngọt ngào duyên dáng. Mở lời, ngỏ ý. Chốt hạ câu nào là chắc như cột lim.
Thế nên chú tôi một tay cũng dọc ngang ghê gớm chết lăn như điếu đổ. Chú tôi đẹp trai vuông vức lại là tay thợ mộc nức tiếng tài hoa. Những cái mộng thắt, những vỉ kẻ chuyền, những cuốn hoa văn vào tay chú nó cứ khít khịt, nét căng. Nhà chủ chả có gì nói được,chỉ có gật gù và tấm tắc. Nhà chú năm gian rộng rãi, sân gạch rộng, bể nước to. Ao to vườn rộng. Rõ là một cơ ngơi bề thế. Chú hơi kĩ tính mặt hơi đăm đăm như người táo bón kinh niên. Nhưng thảo bụng. Hay dạy tôi ngâm Nga.
Thiên trời ,địa đất, vân mây.
Vũ mưa, phong gió, nhật ngày, nguyệt đêm.
Đến cả tam tự kinh.
Dưỡng bất giáo
Phụ chi quá
Giáo bất nghiêm
Sư chi noạ
Dạy cả chữ nho. Bộ hành, bộ chích, chấm hoả, chấm thủy, bộ nhân....
Đẹp trai tài hoa thế mà mãi chú mới lấy được thím Hia. Nói thật lấy được thím cả họ nhà tôi vui. Đi xuống trạm xá là được thím quan tâm. Ai ốm đau là gọi thím. Ấy thế mà lấy nhau đến bốn năm chả có con. Thím cứ đẹp mỡ ra nhưng chả thấy gì. Bà tôi đã bắt đầu bóng gió chửi chó mắng mèo. Nào trầu khô, cau điếc. Rồi thấy chú thím đèo nhau lên tỉnh. Chả biết chuyện gì mà mà cả hai mặt xịu xuống như lão Hạc mất chó.
Mấy hôm sau tôi nghe thấy mẹ tôi thì thầm.
- Thím Hia không đẻ đươc. Đang bàn chuyện lấy lẽ cho chú.
Thế rồi người đàn bà quyền biến và mạnh mẽ ấy tự đi tìm, đi hỏi làm đám cưới cho chồng. Thông minh. Nên thím lần đâu tận mạn Bắc Giang chả hiểu xin, mua hay chuộc gì đấy để lôi được thím Nhẹn về làm lẽ. Thím Nhẹn thì hiền lành ít nói nhưng mắn đẻ làm một hơi hai trai ba gái cho chú tôi. Dù cho thím Hia vẫn ngủ với chú thi thoảng mới cho chú xuống nhà ngang chỗ thím Nhẹn nằm.
Hồi đầu thím Hia cũng đay nghiến, chì chiết thím Nhẹn lắm. Nhẫn nhịn như thím ấy mà cũng có lần cắp quần Áo định ra đi. Thím Hia giỏi nhưng cũng ghê gớm đanh đá. Thím Nhẹn chỉ biết sấm sứt khóc còn chú thì im lặng. Com cái lớn dần thím Nhẹn dẫn theo mấy đứa nhỏ ra dựng ra ở khu vườn tạp. Chú thím cả và mấy đứa lớn vẫn ở nhà chính. Có tuổi nhưng không sinh nở. Thím tôi vẫn đẹp đi xin cưới. Vẫn dẻo như kẹo kéo.
- Kính thưa các cụ các ông các bà, quan Viên hai họ. Miệng thím nói vừa nói vừa cười tươi như hoa hay như hát. Nhưng khi riết róng thím Nhẹn thì cũng ghê lắm. Sin sít như cối xay nhờn dăm. Những tưởng nhẫn nhịn thế thì thím Nhẹn thù thím Hia lắm lắm.
Lạ thật. Những tưởng cái kiếp chồng chung kẻ đắp chăn bông kẻ lạnh lùng. Sẽ gây ra xung đột mâu thuẫn có khi là hận thù nữa chứ ấy thế mà đã bao năm.
Rồi chú tôi mất, mấy đứa con thím Nhẹn vụt thành đạt. Có đứa làm đến cấp tướng, có đứa giám đốc bệnh viện. Đứa quèn cũng làm hiệu trưởng chỉ tiếc chú tôi chả sống mà hưởng phúc lộc con cháu. Thế mà bọn trẻ lẫn thím Nhẹn vẫn chịu thím Hia một phép. Có con nào đón đi đâu chỉ ngày trước ngày sau là thím Nhẹn đòi về.
- về thôi. Không đi lâu bà ấy mắng. Bà ấy không ăn được đồ bọn trẻ nấu.
Thế là lại về. Hai bà được con cái xây cho cái dinh cơ to đùng nhưng hai bà chuyên ở cái nhà ngang dưới gốc nhãn.
Bà Hia có người vẫn hay kể với mọi người chuyện ngày xưa đi chuộc thím Nhẹn. Ý như kể công nhờ có tôi bà mới được như bây giờ. Những lần thế thím Nhẹn lại rơm rớm.
- Bà đừng kể nữa nỗi đau bao nhiêu năm trong em tan rồi bà đừng nhắc lại nữa.
Thím Hia nghe thấy rõ nhưng vẫn kệ. Vẫn kể bô bô. Kệ thím Nhẹn len lén chùi nước mắt.
Giờ thì thím Nhẹn chả đi đâu với đứa nào. Kể từ ngày thím Hia đi tắm bị ngã gãy chân phải ngồi xe lăn. Đi đâu hai bà cũng có nhau. Nương tựa vào nhau. Lòng vị tha của thím Nhẹn phải nói là không có bờ.
Buổi chiều trên đường ra phố. Ta lại gặp hai bà đẩy xe lên cầu chơi. Tôi hạ kính thò tay vẫy chào và để ít gió trời mát dịu từ sông thổi vào ngập trong xe. Rồi nhấn ga thấy lòng cũng mát diu. Hình ảnh hai người già đẩy nhau lên cầu mái tóc trắng nổi giữa trời xanh. Trên cái thành cầu cong cong. Cong như trái tim, cong như tình người dưới nắng chiều thu vàng ngọt dịu.