Sét đánh cát tạo ra dạng pha lê kỳ lạ siêu quý hiếm

newboi

Lồn phải lá han
Nguyễn Thu Hà 04/02/2023, 09:09
Một dòng điện được tạo ra từ sét đánh vào một đụn cát ở Nebraska đã để lại một cấu tinh thể hiếm thấy trong tự nhiên. Các nhà khoa học đã tìm thấy một giả tinh thể bên trong mảnh fulgurite - hay ' tia sét hóa thạch ' - được tạo ra bởi một tia điện cực mạnh truyền vào và nung chảy cát. Hình thành một sự sắp xếp vật chất từng được cho là không thể.
South East Nebraska Lighting Photograph by Kelley Williamson - Pixels

Khám phá này cho thấy có những lộ trình hình thành giả tinh thể trước đây chưa được biết đến, điều đó gợi ý những con đường mới cho quá trình tổng hợp chúng trong phòng thí nghiệm. "Việc phát hiện ra một giả tinh thể trong một fulgurite với tính đối xứng gấp 12 lần hiếm khi được quan sát và một thành phần chưa từng được báo cáo trước đây cho thấy rằng phương pháp này cũng có thể hứa hẹn trong phòng thí nghiệm."
What Really Happens When Lightning Strikes Sand | Discover Magazine

Hầu hết các chất rắn kết tinh trong tự nhiên, từ muối ăn đến những viên kim cương cứng nhất, đều tuân theo cùng một khuôn mẫu. Các nguyên tử của chúng được sắp xếp theo cấu trúc mạng lặp lại trong không gian ba chiều.
Sét đánh tạo ra dạng pha lê kỳ lạ siêu quý hiếm trên hành tinh

Một mảnh Sandhills fulgurite với giả tinh thể được tìm thấy ở phần bên phải
Các chất rắn không có cấu trúc nguyên tử lặp đi lặp lại này gọi là chất rắn vô định hình, và chúng là một mớ hỗn độn các nguyên tử được ghép vào nhau mà không tuân theo một quy luật nào. Còn các giả tinh thể phá vỡ quy tắc được sắp xếp theo một khuôn mẫu, nhưng khuôn mẫu đó không lặp lại.
Stunning Sand Sculptures Created by Lightning Strikes

Khoa học từng cho rằng khái niệm "giả tinh thể" là không tồn tại. Nhưng sau đó, họ đã thực sự tìm thấy chúng, trong cả môi trường phòng thí nghiệm và trong tự nhiên, sâu bên trong các thiên thạch. Cũng kể từ đó, các nhà khoa học đã xác định rằng giả tinh thể trong tự nhiên chỉ có thể hình thành trong những điều kiện khắc nghiệt, với nhiệt độ và áp suất phù hợp.
Sét đánh tạo ra dạng pha lê kỳ lạ siêu quý hiếm trên hành tinh

Hình ảnh kính hiển vi điện tử của giả tinh thể
Sét là một trong những lực lượng mạnh nhất trong tự nhiên, tấn công với tốc độ cực nhanh và có thể làm nóng không khí mà nó đi qua gấp 5 lần nhiệt độ của bề mặt Mặt Trời. Và nếu nó chạm đất đúng chỗ với đủ lực, nó có thể làm tan chảy cát, để lại một giả tinh thể, tức là "hóa thạch" trên con đường mà nó xuyên qua lòng đất,
Can lightning really turn sand into glass? Meteorologist answers the  50,000-degree question | FOX8 WGHP

Các nhà địa chất từng tìm thấy một giả tinh thể khối mười hai mặt với thành phần chưa được báo cáo trước đây với công thức Mn72,3 Si15,6 Cr 9,7 Al 1,8 Ni 0,6. Các nguyên tử trong giả tinh thể này tạo thành một mô hình có tính đối xứng gấp 12 lần, được sắp xếp theo một trật tự giả tinh thể không thể có trong các tinh thể bình thường.
>>>Khoa học vừa đưa ra những tuyên bố bất ngờ về lõi Trái Đất
Không rõ liệu sét hay đường dây điện chịu trách nhiệm về dòng điện tạo ra fulgurite; tuy nhiên, dựa trên phân tích của họ, nhóm đã xác định rằng cát phải được nung nóng đến ít nhất 1.710 độ C.
Nguồn sciencealert
 
Top